14 Haziran’da yapılacak Joe Biden ile Tayyip Erdoğan görüşmesi öncesi iki ülke arasındaki en önemli sorun olan S-400 krizine çözüm bulmak için diplomatik çabalar arttı. S-400’lerin iki ülkenin ortak gözetimine alınması ve Türkiye’deki bir NATO üssüne taşınması ihtimali konuşuluyor.
BOLD – Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD ile yaşanan S-400 krizi konusunda Türkiye’nin ‘muhataplarının teknik anlamda kaygılarını ele almaya hazır olduklarını’ belirtti.
14 Haziran’da yapılacak Biden-Erdoğan görüşmesinden hemen 3 gün önce gelen açıklama, Türkiye’nin S-400 konusunda ABD’nin tekliflerine sıcak olduğu şeklinde yorumlandı.
İki ülke arasındaki diplomatik görüşmeler artarken, Washington’da konuşulan iddialara göre, S-400’ler iki ülkenin ortak gözetimine alınacak ve Türkiye’deki bir NATO üssüne taşınacak.
AKAR: MUHTAPLARIMIZIN TEKNİK KAYGILARINI ELE ALMAYA HAZIRIZ
Milli Savunma Bakanı Akar, Cuma günü NATO Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi Komutanlığı’nın (MARSEC COE) açılışındaki konuşmasında S-400 krizi ile ilgili önemli mesajlar verdi.
ABD Savunma Bakanı Llyod James Austin ile perşembe akşamı telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini hatırlatan Akar, S-400 krizi konusunda, “Muhataplarımızın bu konuda teknik anlamda kaygısını ele almaya hazır olduğumuzu da defalarca belirttik. Görüşmelerde açık ve şeffaf davranıyoruz. Makul ve mantıklı çözümler her zaman mümkün.” ifadelerini kullandı.
YENİ TEKLİFTE NELER VAR?
Joe Biden, ABD Başkanı sıfatıyla AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ilk kez 14 Haziran’da NATO Zirvesi kapsamında yüz yüze görüşecek.
Görüşmenin en önemli gündem maddelerinden birisi Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400 hava savunma sistemleri.
Washington’da Türkiye Araştırmaları Programı Direktörü Soner Çağaptay, S-400’lerin Türkiye-ABD ortak gözetimine alınacağını iddia etti. Türkiye’deki S-400’lerin bir NATO üssüne taşınması anlamına gelen bu iddia Ankara ve Washington kulislerini hareketlendirirken, Türk Dışişleri yetkilileri sadece Washington yönetimiyle müzakerelerin sürdüğünü söylemekle yetiniyor.
Bu durumda Türkiye S-400 kullanımını şarta bağlamayı kabul etmiş olacak.
Ancak Ankara’dan gelen benzer açıklamalar, geri adım atılmayacağı ve aynı zamanda S-400’lerin İncirlik Hava Üssü’ne taşınmasıyla kontrolünü ABD’li askerlere vereceği iddiasının kabul edilmediği izlenimini yaratıyor.
Bu konuda Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Türkiye Cumhuriyeti bir savunma sistemini bir başka ülkeden bir kere satın aldı. Bu bitmiştir. Bundan sonra Türkiye’nin kendi hava savunma sistemini üretmeye başladığı güne kadar bizim ihtiyacımız var. ABD, Patriot konusunda garanti vermiyorsa diğer müttefiklerimizden de biz pekala hava savunma sistemi alabiliriz. Yüzde 100 bizim kontrolümüzde olacak. Bizim mühendislerimiz, bizim askerlerimiz kontrol edecek. Kullanım aşamasında herhangi bir Rus askeri Türkiye’de bulunmayacak” açıklamasını yaptı.
ABD’DEN ZİRVE ÖNCESİ NET MESAJ
Rusya’dan yaklaşık 2.5 milyar dolara S-400 hava savunma sistemi aldığı için ABD yaptırımlarıyla karşılaşan Ankara’nın S-400’leri elden çıkarması için baskıyı artıran Washington yönetimi, Ankara’nın Erdoğan-Biden görüşmesine ‘daha net bir tutumla’ gelmesi için bastırıyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, bunun için son olarak “Türkiye NATO müttefiki gibi davranmıyor. Sadece S-400 konusunda değil Doğu Akdeniz’deki gelişmelerden ve insan hakları alanında yaşananlardan endişeliyiz” demekten geri durmadı.
ABD’nin ayrıca S-400 sorunun çözümü konusunda ‘işleri daha da zor sokacak adımlar atmaması’ konusunda Ankara’yı uyardığı kaydediliyor.
ABD tarafı, Rusya’dan yeni bir silah sistemi alınması, mevcut S-400’lerin aktive edilmemesi ve test edilmemesi konusunda Türkiye’yi uyarırken, Rus savunma sistemleriyle ilgili statükonun değişmesinin daha ağır yaptırımlara neden olacağını da anımsatıyor.
Türkiye’nin bu sistemleri başka bir ülkeye satması veya ihraç etmesi de oldukça sıkıntılı gözüküyor.
TÜRKİYE’NİN GİRİT MODELİ ÖNERİSİ KABUL GÖSMEMİŞTİ
ABD, daha önce Türkiye’nin S-400’ler konusundaki Girit modeli önerisini reddetmişti.
Şu an Yunanistan’ın Girit adasında tutulan S-300 hava savunma sistemini Kıbrıs’taki Rum yönetimi, 1997 yılının sonlarında Türkiye’nin hava üstünlüğünü dengelemek amacıyla Rusya’dan satın almıştı.
Türkiye ve KKTC bu adıma sert tepki göstermiş, füze sistemlerinin aktive edilmemesi için önleyici saldırı yapılabileceği yönünde uyarıda bulunulmuştu. Türk F-16 pilotlarının da S-300’leri yok etmek üzere eğitim almak için İsrail’de bir eğitim programına katıldıkları iddia edilmişti.
ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği’nin de bu alıma karşı çıkmasının ardından, Kıbrıs Rum yönetimi S-300’leri 1998 yılında adadan çıkararak Yunanistan’ın Girit adasına transfer etmişti. Yunanistan ise karşılığında Güney Kıbrıs’a alternatif silahlar vermişti. Atina, S-300 hava savunma sistemini 2007’ye kadar kiralayıp bu tarihte tamamen satın aldı.
15 yıl boyunca Girit Adası’nda atıl bir şekilde bir depoda bekleyen S-300’ler, 2010’lu yıllarda birkaç kez tatbikatta Yunanistan tarafından denendi. Sistemler, şu anda da Yunanistan tarafından Girit adasında bir depoda tutuluyor.
Erdoğan’ın Kabil Havalimanı planı Taliban engeline takıldı: Biden görüşmesi zora girdi
S-400’ler için yeni çözüm önerisi: NATO üssü seçeneği masada yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder