İlk vilayet merkezini 6 Ağustos’ta ele geçiren Taliban, 10. günde Kabil’e girdi. Cumhurbaşkanı Eşref Gani, ülkeyi terk ederken Taliban’dan ülke halkına ve uluslararası kamuoyuna yönelik ılımlı mesajlar geliyor. Ülkeyi terk etmek için insanların akın ettiği Kabil Ulusllararası Havalimanı’nda ise kaos hakim.
BOLD ANALİZ – Pazar günü çevredeki vilayet merkezlerini alarak başkenti kuşatan Taliban, en ufak bir direnişle karşılaşmadan Kabil’e girdi. Taliban militanlarının Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndaki görüntüleri uluslararası basında yer alırken, Cumhurbaşkanı Eşref Gani önce Tacikistan’a kaçtı ve oradan da başka bir ülkeye geçti. Ancak hangi ülkeye geçtiği konusunda çelişkili bilgiler geliyor.
Taliban’dan ve Afganistan’dan kaçmak isteyen halk ise Kabil Uluslararası Havalimanı’na hücum etti. Tam bir kaosun hakim olduğu havalimanında bekleyen uçaklara, kapasitelerinin çok üzerinde insan binmek için çalışıyor. ABD dahil birçok ülke şehir içindeki elçiliklerini kapatarak personelini havalimanına transfer etti.
TALİBAN: SAVAŞ BİTTİ
NATO birliklerinin geri çekilmesinin ardından Afganistan’da hızla ilerleyen ve başkent Kabil’i de ele geçiren Taliban, ülkede çatışmaların sona erdiğini ve savaşın bittiğini açıkladı.
Taliban’ın politbüro sözcüsü Muhammed Naim, El Cezire televizyonuna yaptığı açıklamada, “Bugün Afgan halkı ve mücahitler için büyük bir gün. Yirmi yıllık emeklerinin ve gösterdikleri fedakarlıkların meyvesini aldılar. Allah’a şükür ülkede savaş sona erdi” dedi.
“TALİBAN’DAN ULUSLARARASI KAMUOYUNA ILIMLI MESAJLAR”
Ülkenin ne tür bir rejimle yönetileceğinin kısa süre içinde açıklanacağını duyuran Naim, Taliban’ın izolasyon içinde yaşamak istemediğini belirterek uluslararası topluma diyalog çağrısı yaptı. Tüm taraflarla barıştan yana olduklarını vurgulayan Naim, uluslararası topumun endişelerini diyalog yoluyla çözmek istediklerini belirterek “tüm ülke ve kuruluşlardan bütün sorunların çözümü için bizimle masaya oturmalarını istiyoruz” dedi.
Naim içişlerine karışmamaya yönelik karşılıklılık ilkesine dayalı bir uluslararası politika izleyeceklerini belirterek “Başkalarının işlerine karışmayacağız ve kendi işlerimize müdahaleye de izin vermeyeceğiz… Yabancı güçlerin Afganistan’daki başarısız deneyimlerini bir kez daha tekrarlamayacaklarını düşünüyoruz” dedi.
“İÇ KAMUOYUNU SAKİNLEŞTİRMEYE YÖNELİK MESAJLAR”
Taliban iç siyasetle ilgili olarak da ılımlı mesajlar vermeye özen gösterdi. Politbüro sözcüsü Naim, kadınların ve azınlıkların şeriatla uyumlu olan haklarına saygı göstereceklerini, ülkedeki Afganları da yabancıları da koruyacaklarını belirtti. Naim, Afganistan’daki tüm aktörlerle diyaloğa hazır olduklarını ve gerekli korumayı sağlamaya hazır olduklarını vurguladı.
Taliban sözcüsü, “İstediğimize ulaştık. İstediğimiz, ülkemizin özgürlüğü ve halkımızın bağımsızlığıydı. Hiç kimsenin herhangi birini hedef almak için topraklarımızı kullanmasına izin vermeyeceğiz. Başkalarına zarar vermek istemiyoruz” diye konuştu.
TALİBAN, YABANCI GÜÇLERİN ÇEKİLMESİNİ BEKLİYOR
Reuters haber ajansına konuşan bir Taliban yöneticisi, yeni yönetim yapısı oluşturulmadan önce yabancı güçlerin ülkeyi terk etmesini beklediklerini kaydetti. İsminin açıklanmasını istemeyen Taliban yöneticisi, Taliban savaşçılarına “Afganların günlük faaliyetlerine yeniden başlamasına izin verilmesi ve sivilleri korkutacak eylemlerden kaçınmaları” talimatı verildiğini kaydetti.
“FELAKETİ VE KAN DÖKÜLMESİNİ ÖNELEMEK İÇİN”
Pazar günü ülkeyi terk eden ve Tacikistan’a gittiği bildirilen Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Facebook hesabından paylaştığı mesajda, ‘felaketi ve kan dökülmesini önlemek için’ Afganistan’dan ayrıldığını açıkladı.
“Zor bir tercihle” karşı karşıya kaldığını belirten Gani, nerede olduğuna dair bir bilgi paylaşmadı.
Ülkeyi terk ettikten sonra yaptığı ilk açıklamada Gani, Kabil’de milyonlarca kent sakinini tehlikeye atacak şekilde Taliban ile çatışmalardan kaçınmak amacıyla gittiğini söyledi. Gani, 2014 ve 2019’da iki kez cumhurbaşkanı seçilmişti.
Gani’nin Tacıkistan’dan sonra hangi ülkeye geçtiği ile çelişkili bilgiler geliyor.
Al Jazeera Televizyonu, Gani’nin, eşi, özel kalem müdürü ve ulusal güvenlik danışmanı ile birlikte Özbekistan’ın başkenti Taşkent’e gittiğini duyurdu.
Kabil’de ise Taliban savaşçılarının Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın içinde dolaştığını gösteren görüntüler yayımlandı.
KABİL HAVALİMANI’NDA KAOTİK GÖRÜNTÜLER
Hamid Karzai international airport. 16 August, 2021. pic.twitter.com/LXsAQPpFXG
— BILAL SARWARY (@bsarwary) August 15, 2021
Kabil Havaalanı’ndan gelen görüntülerden ve görgü tanıklarının ifadelerinden, ülkeden kaçmak isteyenlerin akın ettiği havaalanında ‘kaos’ yaşandığı anlaşılıyor.
This is happening right now aboard KamAir destined for Istanbul. (Video sent by a friend) https://t.co/RfLVbKeh9Z pic.twitter.com/kGiLwJH1Ka
— Saad Mohseni (@saadmohseni) August 15, 2021
Sosyal medyaya düşen görüntüler havalimanında insanların uçaklara kapasitelerinin çok üzerinde binmeye çalıştığı ve insanların binebilmek umuduyla ‘bir uçaktan diğerine koştukları’ görülüyor.
Video: Chaos continues at Kabul Airport as Afghans attempt to flee on remaining aircraft on the tarmac. pic.twitter.com/7DoRgEI4pe
— Evan Kohlmann (@IntelTweet) August 16, 2021
UÇAĞIN TEKERLEKLERİNE SAKLANAN İKİ İKİ HAVADAN DÜŞTÜ
Uçakların çevresinde kontrolün sağlanamadığı havaalanında 2 kişinin kalkan bir uçağın tekerleklerinin olduğu bölüme saklandığı anlaşıldı.
Unbelievable and tragic, two people who tied themselves to an airplane wheel falling from high as the aircraft takes off. Via @AsvakaNews#Afghanistan pic.twitter.com/PXAmCxautu
— Ali Hashem علي هاشم (@alihashem_tv) August 16, 2021
Havaalanından kalkan uçağın tekerleklerini kapatması ile birlikte 2 kişi, bir anda yere düştü.
#Afghanistan: Things are so out of control at Kabul airport that two apaches are clearing the runway. pic.twitter.com/sqJt92AUvV
— दीपू ( भाजपा मेरी जिंदगी ) (@Deepusuthar76) August 16, 2021
Amerikan askerlerinin, uçakların kalkışını sağlamak için pistlerde bulunan insanları Apache helikopterleri ile boşaltmaya çalıştığı görüldü.
TÜM TİCARİ UÇUŞLAR ASKIYA ALINDI
Bir NATO yetkilisi, Afganistan’ın başkenti Kabil’in Uluslararası Havalimanı’ndan tüm ticari uçuşların askıya alındığını, sadece askeri uçaklara izin verildiğini açıkladı.
reuters haber ajansı, kalkışların durdurulması nedeniyle yer bulamayan insanlar arasında bazı arbedelerin yaşandığı bildirdi.
ABD, HAVA TRAFİĞİNİN KONTROLÜNÜ DEVRALMAYA HAZIRLANIYOR
ABD Dışişleri ve Savunma bakanlıklarından yapılan ortak açıklamada, Kabil’deki tahliye çalışmalarına yardım için gelecek 48 saat içerisinde ülkeye 1000 asker daha gönderileceği ve havaalanındaki hava trafiği kontrolünün devralınacağı kaydedildi.
Tahliye çalışmalarına yardım için daha önce 3 bin asker gönderileceği açıklanmıştı. Ülkede halihazırda 2 bin Amerikan askeri bulunuyor. Böylece toplam asker sayısı 6 bine çıkacak.
Açıklamaya göre, Amerikan vatandaşları ve ABD için çalışan Afgan vatandaşları sivil ve askeri uçaklarla tahliye ediliyor.
Açıklamada, özel bir vize almaya hak kazanan yaklaşık 2 bin Afgan’ın son iki hafta içinde ABD’ye vardığı belirtildi.
ABD askerlerinin hava trafiğinin kontrolünü üstlenmesi öncesinde yüzlerce Afgan sivil, diplomatik personelin tahliyesi için sivil havacılığı durduran Amerikalılara sert tepki gösterdi. Pakistan’a kaçmaya çalışan insan hakları aktivisti Rahşanda Celali “Nasıl olur da havaalanında Afganlara kendi koşullarını dikte edebilirler? Bu bizim havaalanımız. Ama diplomatlar tahliye edilirken biz burada tam belirsizlik içinde beklemek zorundayız” tepkisini gösterdi.
BATILI ÜLKELER DİPLOMATLARINI VE VATANDAŞLARINI TAHLİYE EDİYOR
Batılı ülkeler elçilik çalışanlarını ve vatandaşlarını ülkeden tahliye etmeye çalışırken, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ittifakın “Tahliyelere imkan yaratmak ve koordinasyonu sağlamak için Kabil Havaalanı’nın açık tutulmasına yardımcı olmaya çalıştığını” kaydetti.
Haber ajansları, Fransa, Almanya ve Hollanda’nın da aralarında bulunduğu bazı AB ülkelerinin kendi vatandaşlarının yanı sıra ülkede kendileri için çalışan Afganları da aileleriyle birlikte tahliye etmeye çalıştığını bildiriyor.
Rusya şimdilik Kabil Büyükelçiliği’ni tahliye etmek için bir gerekçe görmediğini kaydetti.
ABD ELÇİLİĞİNE KİLİT VURDU, PERSONELİ HAVALİMANINA TRANSFER ETTİ
ABD Dışişleri Bakanlığı, Kabil’deki havalimanını kapatıp dün gece bayrağını indirdi. Ardından tüm büyükelçilik personelinin Hamid Karzai Havaalanı’ndaki bir yerleşkeye tahliye edildiğini açıkladı.
Tahliye için Kabil’de 6 bin asker görevlendiren ABD, personellerini kuşatma altındaki şehirden gruplar halinde gönderiyor.
Gelen haberlere göre, şehrin diğer bölgelerinden gelen aralıklı silah sesleri ve çatışma haberleri arasında ABD askerleri havaalanının çevresini koruyor.
ALMANYA, TAHLİYE İÇİN ASKERİ UÇAKLAR GÖNDERİYOR
Almanya, vatandaşlarını ve Afgan destek personelini tahliye etmek için dün akşam askeri uçaklarını Kabil’e gönderdi.
Dışişleri Bakanı Heiko Maas, yolcuların bugünden itibaren ‘Afganistan’a komşu bir ülkeye’ taşınacağını ve oradan sivil uçaklarla Almanya’ya götürüleceklerini bildirdi.
Diplomatik personelini Kabil’deki havalimanına taşıyan Almanya, tahliyelere yardımcı olmak için Kabil’de küçük bir ekip bırakacak.
Dışişleri Bakanlığı’nın Cuma günü yaptığı açıklamada diplomatik personelin yanı sıra, Afganistan’da 100’den az Alman vatandaşının bulunduğu belirtilmişti.
ÇAVUŞOĞLU: MİSYONLARIMIZLA İLGİLİ GEREKLİ TEDBİRLERİ ALDIK
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Afganistan’daki gelişmelerle ilgili olarak, “Diplomatik misyonlarımızla ilgili gerekli tedbirleri aldık. Kabil Büyükelçiliğimiz faaliyetlerini sürdürüyor” dedi.
Cezayir’deki temaslarının ardından Türkiye’ye dönüşü öncesi açıklamalarda bulunan Çavuşoğlu, “Diplomatik misyonlarımız ve çalışma arkadaşlarımızla ilgili tüm önlemler alınmıştır. Bir kere daha çağrıda bulunmak istiyoruz. Dönmek veya kalmak isteyen vatandaşlarımız, konsolosluklarımız ya da büyükelçiliklerimizden bize ulaşabilirler. Bizim bundan sonraki süreçte de yapacağımız duyuruları takip etsinler” ifadelerini kullandı.
Bu arada Dışişleri Bakanlığı’ndan ismi açıklanmayan bir yetkili BBC’ye yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Kabil Büyükelçiliği’nde çalışan görevlilerin ve Afganistan’daki Türk askerinin tahliye edilmesi için henüz bir karar alınmadığını, ancak gelişmelerin yakından takip edildiğini söyledi.
Türkiye’nin Kabil Büyükelçiliği, Afganistan’dan ayrılma talebinde bulunan vatandaşların Büyükelçilikle “iletişime geçerek ivedilikle bilgi vermeleri” yönünde Twitter hesabından açıklama yapmıştı.
Kabil, Taliban ve kaos: Büyük kaçıştan trajik manzaralar yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder