Mısır’la 8 yıl sonra diplomatik temas kuran Ankara, ikili iş birliği için Kahire’de müzakere masasına oturacak. AKP hükumetinin özellikle diplomatik alanda yalnızlığını sona erdirmek için çıktığı yolculukta uzmanlara göre görüşmelerde ‘sürücü koltuğunda’ Kahire oturuyor.
BOLD – İkili ilişkilerin 8 yıldır düşük profilde tutulduğu Mısır’la, Libya ve Doğu Akdeniz’de Türkiye karşıtı cephe güçlenince diplomatik temas kurma yoluna giden Ankara, ikili işbirliğini geliştirmek için Kahire’ye özel bir heyet gönderiyor.
İlk yüzyüze temas için Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal başkanlığında Türk heyeti, bugün Kahire’ye gidiyor.
Türk heyeti 5-6 Mayıs tarihlerinde Kahire’de Devlet Başkanı Abdülfettah Sisi yönetimiyle müzakere masasına oturup iki ülkenin kısa, orta ve uzun vadedeki işbirliği alanlarını belirlemeye çalışacak.
Bu ziyaretin asıl ve özel amacı ise Türkiye ile Mısır arasında ‘güven artırıcı adımlar’ı belirlemek, kurumlar arasında karşılıklı diyalog kanallarını açıp, geliştirmek olarak belirlendi. Görüşmelerde Mısır tarafına, Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Hamdi Sanad Loza başkanlık edecek.
Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada, “Söz konusu istikşafi görüşmelerde, iki ülke arasındaki ilişkilerin ikili ve bölgesel bağlamda normalleştirilmesine yönelik atılması gereken adımlar üzerinde durulacaktır’’ denildi.
KAHİRE’NİN ELİ GÜÇLENDİ
Son 10 yılda Doğu Akdeniz’de Yunanistan ve Güney Kıbrıs öncülüğünde gelişen Türkiye karşıtı cepheye İsrail, Mısır ve hatta Fransa dahi katılmıştı. Ankara, yalnızlığını gidermek için Libya’ya yaklaşmış, Trablus yönetimi ile deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına ilişkin bir anlaşamaya imza koymuştu.
Son dönemde Türkiye bu yalnızlığı gidermek için İsrail ve Mısır’a yaklaştı. İsrail ve Mısır’la ilişkilerin ilk bozulduğu dönemler Ankara ile temas kurmakta istekli olan Tel Aviv ve Kahire yönetimleri, uluslararası ortamın Türkiye aleyhine döndüğünün farkında olarak son zamanlarda daha temkinli davranıyorlar.
Mısır’da yayın yapan hükumet yanlısı El Vatan gazetesinden Ahmed El Katib, Mart ayında yaptığı paylaşımda Kahire’nin Ankara’ya ilişkileri normalleştirmek için 10 şart sunduğunu yazmıştı.
Gazeteci Katib’in Kahire’nin Ankara ile müzakerelere başlamak adına öne sürdüğü 10 şart arasında özellikle Doğu Akdeniz, Libya ve Suriye’ye ilişkin şartlar öne çıkmıştı.
Kahire yönetiminin Türkiye’nin özellikle Libya’daki askeri ve siyasi varlığından rahatsız olduğu biliniyor. Bu kapsamda Ankara’dan Libya’daki askerlerini ve Suriyeli paralı savaşçıları çekmesini istediği ifade ediliyor.
GÖRÜŞMELERDE KAHİRE’ SÜRÜCÜ KOLTUĞUNDA’
Mısır konusunda önde gelen siyasi uzmanlardan Nervana Mahmoud, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Türkiye’nin Mısır’ın taleplerini dinleme konusunda istekli olduğunu ve görüşmelerde Kahire’nin ‘sürücü koltuğunda’ olacağını ifade etti.
It seems the Turks are willing to consider the Egyptian demands.
According to this report, several committees are formed to discuss the conflicting issues between #Egypt and #Turkey
As @stevenacook told me, “Egypt is in the driving seat”@heissenstat @nords41 https://t.co/jBzl5BsOy8— Nervana Mahmoud (@Nervana_1) May 4, 2021
Suudi Arabistan Haber Kanalı Al Hadath’ın konuya ilişkin bir haberini de paylaşan Mahmoud, “Öyle görünüyor ki Türkler Mısır’ın taleplerini dinleme konusunda istekli. Bu habere göre, Mısır ve Türkiye arasındaki sorunlu konuları görüşmek için birçok komite oluşturuldu. Steven Cook’un bana söylediği gibi , ‘Mısır sürücü koltuğunda’ “ifadelerini kullandı.
2013 YILINDAKİ ASKERİ DARBE VE SONRASI
Türkiye, Mısır’da 2013 yılının Temmuz ayında Abdülfettah es-Sisi’nin Muhammed Mursi’yi darbeyle devirmesine en sert ve en uzun tepki veren ülkeler arasında yer almıştı. Türkiye ve Mısır, darbeden sonraki süreçte diplomatik ilişkilerini maslahatgüzar seviyesine çekmişler ve temaslarını en alt düzeye indirmişlerdi.
Türkiye’nin darbeye karşı çıkması, Sisi’yi ağır dille eleştirmesi Mısır’ın yeni yönetiminin en büyük destekçileri olan Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) de tepkisine neden olmuş ve Ankara’nın bölgesel ilişkilerinde olumsuz sonuçlar doğurmuştu.
Müslüman Kardeşlerin Mısır’da terör örgütü ilan edilmesinin ardından hareketin pek çok üyesi Türkiye’ye kaçmıştı.
Bu süreçte iki ülke dışişleri bakanları arasında çeşitli vesilelerle kısa görüşmeler gerçekleştirilirken, Mısır’ın Ankara Büyükelçiliğiyle İstanbul Başkonsolosluğu ve Türkiye’nin Kahire Büyükelçiliğiyle İskenderiye Başkonsolosluğu faaliyetlerine devam etti.
İLİŞKİLERİ NORMALLEŞTİRME ADIMLARI
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye ile Mısır arasında diplomatik temasların önkoşulsuz başladığını geçen Mart ayında açıklamış, ardından Erdoğan, “Mısır ile istihbari, diplomatik ve ekonomik olarak zaten iş birliği sürecimiz devam ediyor. Bunda herhangi bir sıkıntı söz konusu değil. Neticelere göre daha ileri düzeye de taşırız” açıklaması yapmıştı.
2013’ten bu yana üst düzey ilk temas ise Nisan ayında telefonda gerçekleşmişti. Çavuşoğlu ve Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri telefonda, “Ramazan ayını karşılıklı tebrik amacıyla” görüşmüştü.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 15 Nisan’da katıldığı canlı yayında, Türkiye ve Mısır arasında, önce istihbaratlar arasında açılan kanalın, dışişleri bakanlıkları aracılığıyla devam etmesi konusunda mutabık olunduğunu ifade etmişti. Çavuşoğlu, heyetin, bakan yardımcıları düzeyinde olacağını, daha sonra kendisinin Mısırlı mevkidaşıyla görüşebileceğini belirtmişti.
İHVAN KANALLARINA MÜDAHALE VE DOSTLUK GRUBU KURULMASI
Türkiye ile Mısır arasında temasların artmasının ardından, İstanbul’dan yayın yapan Müslüman Kardeşler’in (İhvan) televizyon yayınlarına Ankara’nın talimatıyla müdahale edildi. İstanbul’dan yayın yapan Mısırlı muhalif kanallar uyarının ardından canlı yayın ve haber akışlarına son verdi. Kanallarda dizi ve dini programlar yayınlanmaya başlandı. Kahire yönetiminin, İhvan’a ait kanalların Sisi yönetimine yönelik eleştirilerinden büyük rahatsızlık duyduğu ifade ediliyordu.
AKP Hükumeti, Nisan ayı sonunda Mısır’la ilişkileri normalleştirme adımları kapsamında TBMM’de Mısır ile parlamentolar arası dostluk grupları kurulmasına ilişkin meclis başkanlığına teklif sundu ve teklif TBMM Genel Kurulunda oylanarak kabul edildi.
KAHİRE’DEN ANKARA’YA JEST
Bu açıklamalardan önce iki ülke arasında olumlu bir gelişme yaşandı. Mısır, Doğu Akdeniz’de hidrokarbon faaliyetleri için çıktığı ihalede ilan ettiği alanı 28. meridyenin doğusunda, yani Türkiye’nin 2019’da Birleşmiş Milletler’e bildirdiği Türk kıta sahanlığının güney sınırında sınırlandırmıştı.
Bakan Çavuşoğlu, Mısır’ın Türkiye’nin kıta sahanlığına saygı gösteriyor olmasını olumlu karşıladıklarını kaydederken, Kahire’nin bu tavrını geçen sene Yunanistan ile imzaladığı deniz yetkilendirme anlaşması sırasında da gösterdiğini anımsattı.
Türkiye’nin tepkisine neden olan 6 Ağustos 2020 tarihli anlaşmayla Yunanistan ve Mısır, Doğu Akdeniz’de deniz sınırlarını belirlemiş ancak Kahire yönetimi Atina’nın girişimlerine karşın sınır çiziminin Meis Adası’ndan başlatılmasına karşı çıkmıştı. Yunanistan da böylece adaların otomatik olarak kıta sahanlığı yarattığı tezinden geri adım atmış olmuştu.
Bakan Çavuşoğlu geçen sene yaptığı açıklamalarda da Mısır’ın Türk kıta sahanlığının güney sınırını kabul ediyor olmasından Ankara’nın memnuniyet duyduğunu kayda geçirmişti.
Dışişleri heyeti Kahire yolunda: Direksiyonda Mısır var! yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder