Büyük sansasyonla duyurulan yerli otomobilin sonu da bir önceki projeye doğru gidiyor. Altı maddede yerli otomobille ilgili hayaller ve gerçekler..
BOLD – TOGG CEO’su Gürcan Karakaş, otomobil gazetecilerinin sorularından kaçınıyordu ancak eleştiriler üzerine bir grup gazetecinin karşısına çıktı. Böylece otomobilin fiyatından, pilin, şasinin, motorun, tasarımın yerli olup olmayacağına, yıllık üretimin kaç adet olacağından ihracata ne kadar pay ayrıldığına kadar soru işaretleri iddia düzeyinde de olsa netlik kazandı.
Hedeflerin gerçekçiliğini otomobil piyasasının durumundan hareketle Birgün’den Ozan Gündoğdu analiz etti.
1-YILLIK KAÇ ADET ÜRETİLECEK?
HAYALLER: TOGG’un yıllık kaç aracı banttan indireceği en önemli soru işaretlerinden biriydi. CEO Karakaş’ın ifadeleri iddia edilen ilk verileri teyit etti. Buna göre fabrikada ilk 15 yıllık yatırım boyunca yıllık ortalama 175 bin araç üretilecek. Bu üretimin yüzde 10’unun ihraç edilmesi planlanıyor. Böylece yıllık yaklaşık 157 bin otomobilin iç pazara satılması planlanıyor. Böylece 2032 yılında 900 bin TOGG model araçlar Türkiye’de, 100 bin araç ise yurtdışında yollarda olacak.
GERÇEKLER: Büyük sanayi yatırımlarında üretim arttıkça maliyet azalıyor. Örneğin milyarlarca lira yatırılan bir otomobil fabrikasında sadece 1 otomobil üretildiğinde o otomobil milyonlarca liraya mal olabiliyor. Ancak 1 milyon otomobil üretildiğinde otomobilin birim maliyeti düşüyor. Yani 1 otomobil üretmek çok maliyetli iken 1 milyon otomobil üretmenin otomobil başına maliyeti çok daha düşük oluyor. Ancak otomobilin üretilmesi satılacağı anlamına gelmiyor. Otomobil Distribütörleri Derneği’nin verileriyle Türkiye’nin otomobil pazarındaki satışları derledik.
•Türkiye’de 2018 yılı boyunca toplam 486 bin 321 adet, 2019’da ise 387 bin 256 adet otomobil satıldı. • 2019 yılında en çok satan Renault’nun yıl boyu toplam satışı 60 bin 668. Renault’yu 57 bin 161 adet satışla Fiat takip ediyor.
• TOGG model otomobiller elektrikli olacak. 2019’da toplamda sadece 222 adet elektrikli otomobil satıldı. Hedeflere göre 3 yıl sonra bu sayının 700 katına çıkması gerekiyor. Üstelik bu gerçekleşirken TOGG dışındaki diğer hiçbir elektrikli otomobilin satılmaması gerekiyor.
TOGG bu koşulları olan piyasaya yılda 157 bin otomobil satmayı planlıyor. Bu da piyasada satılan her 4 araçtan 1’inin TOGG olması anlamına geliyor.
2-TOGG’UN FİYATI NE OLACAK?
HAYALLER: Karakaş’ın gazetecilere yaptığı sunumda en çok merak edilen konu otomobillerin fiyatıydı. TOGG’un CEO’su bu konuya ilişkin net bir tutar açıklamasa da ilk ipucunu verdi. Buna göre aracın fiyatı piyasadaki SUV modelleriyle fiyat rekabetine girebilecek güçte olacak. Diğer SUV modellerinin fiyatı ortalama 250-300 bin liradan başladığı düşünülürse TOGG aracının da bu bantta bir fiyatı olacağı tahmin ediliyor.
GERÇEKLER: Türkiye otomobil pazarının belirleyen en önemli etken otomobilin fiyatı. Fiyat yükseldikçe otomobilin satış yaygınlığı da azalıyor. Örneğin süper lüks Bentley marka araçlar 2019’da sadece 9 adet Aston Martin 18, Ferrari ise 20 adet satılabildi. Fiyatın daha aşağıda olduğu Mercedes otomobiller toplam 9 bin 862 adet, BMW otomobiller 9 bin 583 adet, Audi ise 10 bin 24 adet satabildi. Fiyatın en makul olduğu Renault ve Fiat marka araçlarda ise satış aynı oranda yükseliyor. Renault otomobiller 2019’da 60 bin 668 adet satarken, Fiat’ta bu sayı 57 bin 171 adet oldu. Buna karşılık TOGG’un fiyatı en az 250 bin TL, yani Fiat’ın da Renault’nun da yaygın modellerinden daha pahalı. Üstelik elektrikli. Buna rağmen hedef Renault ve Fiat’ın toplam satışındanbile yüzde 40 daha fazlasını satmak. Herhangi bir koşul bu satış adedine ulaşmayı hayalden öteye geçirmiyor, ekonomik bunalım ise cabası.
3-YERLİ BİR OTOMOBİL OLACAK MI?
HAYALLER: TOGG’un CEO’su Karakaş’ın basına yansıyan ifadeleri şu şekilde; “Aracın elektrikli motoru için Bosch ile görüşüyoruz. Aracın bataryası için Çin ağırlıklı 6 firma ile gizlilik sözleşmesi imzaladık. Bunlardan biri ile anlaşacağız. Araç entegrasyonu konusunda teknoloji partneri olarak Alman mühendislik firması EDAG’ı seçtik. Myra, İngiltere’nin kabul gördüğü, özelikle mekanik akşamlarda şasi sistemleri konusunda partnerlerimizden birisi. Tasarım için İtalyanlarla anlaştık”
GERÇEKLER: Sanayide en önemli gelir kaynağı patent gelirleri. Patentlerin başlangıçta satın alınması ise otomobili yerli yapmıyor. Zira 100 yıllık otomobil devleriyle girişilen rekabette bu patentlerin gelişimi de önemli. Çünkü teknoloji giderek gelişiyor. Örneğin Volkswagen’in sadece 2018’de katlandığı ARGE maliyeti 15 milyar dolar. TÜİK verilerine göre tüm Türkiye’de bu harcama tutarı yaklaşık 8 milyar dolar. Üstelik ürün gelişimi için hayati önemde olan teknik üniversitelerin ödenekleri sanayileşmiş ülkelerin üniversiteleriyle boy ölçüşemiyor. Dünyanın en önemli teknik üniversitesi olan ABD’deki MIT’nin yıllık ödeneği yaklaşık 10 milyar dolar. Türkiye’nin en önemli teknik üniversitelerinden biri olan ODTÜ’nün 2020 yılında merkezi bütçeden alacağı ödenek ise 653 milyon 227 bin lira. Başka bir hesapla MIT’nin ödeneği ODTÜ’nün yaklaşık 100 katı.
4-TOGG TÜRKİYE’DE Mİ ÜRETİLECEK?
HAYALLER: TOGG tarafından 1 ay önce açıklanan bilgilere göre Bursa’da yapılacak fabrikada 4 bin 323 kişinin çalışması planlanıyordu. Elektrikli otomobilin en önemli parçası olan pil ekipmanının ise nerede üretileceği merak konusuydu. Karakaş bu soruların bir kısmı açıklığa kavuşurken bir kısmı yanıtsız kaldı. Karakaş fabrikaya ilişkin şu bilgileri verdi; “Fabrikanın plan projesi hazır. İki binadan oluşacak ikonik bir tasarıma sahip olmasını hedefliyoruz. Öte yandan dünyada imalat hattı konusunda en iyi firmalar ile görüşüyoruz”. Fabrikanın kaba inşaatına başlandığını duyuran Karakaş 12 ay içinde fabrika inşaatını bitireceklerini duyurdu.
GERÇEKLER: Karakaş’ın verdiği son bilgilere göre fabrikanın montaj hattı Türkiye’de olacak. Ancak parçaların nerede üretileceği belirsizliğini koruyor. O kadar ki Karakaş verdiği demeçte parçalar için “Türkiye’de mi üretmek daha maliyetli yoksa yurtdışında üretmek mi ona bakıyoruz” denerek ithalata kapı araladı. Üstelik Türkiye zaten pek çok yabancı markanın otomobilini Türkiye’de üretebiliyor. Türkiye’de üretilen otomobillerin bazıları şu şekilde;
• FIAT Egea, Doblo, Fiorino, Pratico
• Renault Megane, Clio
• Honda Civic
• Ford Transit
• Hyundai i10, i20
5-SUV KASA KAÇ ADET SATILACAK?
HAYALLER: TOGG otomobillerin toplamda 5 modeli olacağı iddia ediliyor. Sedan ve hatchback modeller de üretilse de öne çıkan model SUV kasa. Karakaş da yaptığı sunumda piyasadaki diğer SUV modellerle fiyat ve kalitede rekabet edeceğini iddia ederek TOGG’un öne çıktığı modelinin SUV olacağını kabul etti. Yurtiçine satılacak her 157 bin aracın 5’te birinin SUV kasa olduğu varsayılırsa bu modelden yılda 31 bin adedin Türkiye’ye satılacağı hedefleniyor.
GERÇEKLER: SUV kasa otomobillerin Türkiye otomobil pazarındaki payı giderek artıyor. 2019 yılı itibariyle toplam otomobil pazarının yüzde 25,4’ünü bu kasa tipi oluşturdu. Ancak bu büyüme yavaş yavaş doygunluğa ulaşıyor. Dahası en çok satan SUV modelleri ve satış adetleri TOGG’un hedeflerinin çok gerisinde. 2019’da en çok satan SUV model araç Peugeot’un 3008 modeli, satış adedi ise 11 bin 263. Üstelik tüketiciler bu modellerde de öncelikle fiyata bakıyor. Zira en çok satılan ikinci SUV modeli aynı zamanda en ucuz model olan Dacia Duster. Bu modelin 2019 satış adedi 10 bin 378. Türkiye’deki toplam SUV kasa araç satışı ise geçen yıl 98 bin 509 oldu. Pazarın tümü içten yanmalı iken TOGG’un sadece tek modeli elektrikli bir araçla pazarın yüzde 30’unu elde etmek istiyor. En çok satan 3008’in pazar payı ise yüzde 11,4.
6- ÖN SİPARİŞ VERİLİYOR MU?
HAYALLER: İktidar medyasının 1 ay önceki manşetlerine göre henüz ilk günden binlerce önsipariş alındı. Aynı gazeteler 28 Aralık’taki tanıtımın ardından 1 hafta geçtikten sonra 125 bin adet ön sipariş verildiğini duyurdu. 29 Aralık’ta ise Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın “İlk yılda biliyorsunuz 175 bin yerli araç üretilmesi öngörülüyor Muhtemelen yetmeyecek. İhracata gideceğiz. Birkaç gündür bana da mesajlar geliyor İngiltere’den, Pakistan’dan, Katar’dan, başka yerlerden ‘Ne zaman sipariş verebiliriz?’ diye” açıklamasıyla talep patlaması olduğu duyurdu.
GERÇEKLER: Ön siparişe ilişkin TOGG CEO’su Karakaş hayalleri suya düşürdü.
Karakaş ön siparişlerle ilgili henüz imalatın başlamasına yaklaşık 2,5 yıllık bir süre olduğunu anımsatarak, bu aşamada ön sipariş almanın doğru olmadığını vurguladı. C-SUV modeli piyasaya çıktıktan sonra sedan modelinin de 18 ay içinde piyasaya girmesinin planlandığını sözlerine ekledi.
Ayrıca dünya piyasası otomobil modellerinin tanıtıldığı gün önsipariş verilebilmesine alışkın. Örneğin TOGG’dan henüz 1 ay önce tanıtılan Tesla’nın Cybertruck modeli tanıtımın yapıldığı gün önsiparişe açılmıştı. Ancak Cybertruck’ın da TOGG modellerinin de 2022’de banttan ineceği ve teslimata başlanağı iddia ediliyor. Üstelik TOGG’un pil ekipmanını dahi nerede, ne zaman üretileceği henüz belirsizliğini koruyor.
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder