15 Temmuz sonrası Türkiye’de yaşanan insan hakları ihlalleri ve demokrasi alanındaki gerileme ABD’deki Donald Trump yönetimi tarafından görmezden gelindi. Ancak demokrasi ve insan hakları konularını öne alan Biden yönetimi ile birlikte NATO da söylemlerini değiştirmeye başladı.
BOLD – İttifakın lokomotifi durumundaki ABD’deki yönetim değişimi ve Washington’un öncelikleri NATO Genel Sekreteri’nin söylemlerinde de değişime neden oldu. Türkiye’ye karşı daha önce hep olumlu ve arabulucu söylemler kullanan Genel Sekreter Jens Stoltenberg, Türkiye’ye özellikle demokrasi ve insan hakları alanında eleştirel açıklamalar yapmaya başladı.
STOLTENBERG’DEN TÜRKİYE’YE ÖVGÜ DOLU SÖZLER
Stoltenberg Mart ayı başında Belçika’daki bir konuşmasında Türkiye için oldukça olumlu cümleler kurdu ve hatta AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu cümleler için teşkkür bile etti.
NATO Genel Sekreteri, o konuşmasında, Avrupa Birliği’nin Avrupa’yı savunabilecek durumda olmadığını; birliği ABD, Türkiye ve İngiltere gibi AB üyesi olmayan ülkelerin savunduğunu söyledi.
Aslında bu sözlere NATO’nun mevcut durumunu yansıtan sözler olması dolayısıyla genel bir değerlendirme olarak bakılabilir. Ayrıca NATO’da savunma harcamaları için bir alt limit getirilmiş ve üye ülkelerin savunma bütçelerini bu limitin üzerine çıkarılması istenmişti.
Donald Trump, katıldığı NATO zirvelerinde bu konuyu sık sık gündeme getirmiş ve Avrupa ülkelerini bu konuda sert sözlerle eleştirmişti. Bu yönüyle Stoltenberg’in Avrupa Birliği’ne ve ittifakın Avrupalı üyelerine yönelik eleştirilerini bu yönden ifade ettiği söylenebilir.
Türkiye, ABD ve İngiltere’nin yüksek savunma harcamaları ve NATO’nun koyduğu limitleri karşılaması; ayrıca bu ülkelerin NATO operasyonlarına büyük katkıları düşünüldüğünde Genel Sekreter tarafından övgüyle bahsedilmesi normal karşılanabilir.
KISA SÜREDE SÖYLEM DEĞİŞTİ
Genel Sekreter, bu konuşmasından yaklaşık 10 gün sonra Avrupa Parlamentosu’nun savunma ve dışişleri komisyonları toplantısında Türkiye özelinde değerlendirmelerde bulundu.
İttifakın ve üyelerin Türkiye’ye bakışını net olarak yansıtan bu değerlendirmelerde Ankara’ya sert eleştiriler vardı.
“CİDDİ GÖRÜŞ AYRILIKLARI VAR”
NATO Genel Sekreteri, Türkiye ile NATO arasında Doğu Akdeniz, S-400’ler ve demokratik haklar gibi konularda ‘ciddi görüş ayrılıkları’ olduğunu söyledi.
Türkiye’nin eylemleri nedeniyle ‘ciddi endişeleri’ olduğunu söyleyen Genel Sekreter Stoltenberg, “Doğu Akdeniz, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 savunma sistemlerini alma kararı ve demokratik haklara ilişkin ciddi görüş ayrılıklarımız ve bazı sorunlar var” dedi.
NATO’nun aynı zamanda bu konuları tartışmak için ‘önemli bir platform sunduğunu’ ifade eden Stoltenberg, bu sayede farklı konuların gündeme getirilebileceğini, ciddi tartışmalar yapılabileceğini ifade etti.
Stoltenberg, “Sorunların çözüldüğünü söylemiyorum ama önemli konularda anlaşmazlıklarımız olduğunda bunların ele alınmasında platform sunmak, doğru yolda ilerleyebilmek için uluslararası kurumlara ihtiyacımız var. Bizim yaptığımız da bu.” diye konuştu.
NATO DIŞİŞLERİ BAKANLARI TOPLANTISI
NATO dışişleri bakanları bu ciddi görüş ayrılıklarının olduğu bir dönemde Brüksel’de bugün toplanıyor. İki gün sürecek toplantılara ABD’nin yeni dışişleri bakanı Antony Blinken de ilk kez katılacak.
NATO toplantıları Kovid-19 salgını nedeniyle bir yıldır video konferans yöntemiyle yapılıyordu. 23-24 Mart dışişleri bakanları toplantısı bir yıl aradan sonra ilk kez yüz yüze yapılan toplantı olacak.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, toplantı çerçevesinde ABD’nin yeni dışişleri bakanı Blinken ile ilk kez biraraya gelecek.
medyaboldABD ve Türk Dışişleri Bakanları ilk kez NATO toplantısında bir araya gelecek
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder