ABD, Uluslararası Ceza Mahkemesine uyguladığı yaptırımları kaldırdı

ABD, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) personeline uyguladığı vize yaptırımını kaldırdı. Eski Başkan Donald Trump, UCM yetkililerinin ABD’deki mal varlıklarına el konulması ve ülkeye giriş yasağının da dahil olduğu bazı yaptırımları uygulamaya koymuştu.

BOLD – ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Başkan Joe Biden’in eski Başkan Donald Trump tarafından imzalanan UCM yetkililerinin ABD’deki mal varlıklarına el konulması ve ülkeye giriş yasağının da dahil olduğu bazı yaptırımlar uygulanması konulu kararnamesini iptal ettiğini duyurdu. Yaptırım kararı uluslararası camiada yoğun tepkiye sebep olmuştu.

Eylül 2020’de, ABD yönetimi UCM’nin Afganistan’da Amerikan askerlerinin savaş suçu işlediği iddialarını soruşturma yetkisi vermesinden dolayı Başsavcı Fatao Bensouda ve UCM’nin Tamamlayıcılık ve İşbirliği Bölümü Başkanı Phakiso Mochochoko’ya yaptırım uygulama kararı almıştı.

Dönemin Amerikan Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Bensouda ve Mochochoko’ya destek veren kişi ve kuruluşlara da yaptırım uygulanacağını belirtmişti.

Açıklamasında Blinken, Dışişleri Bakanlığı’nın, mahkemenin bazı personeline yönelik vize kısıtlamalarını içeren 2019 tarihli ayrı bir düzenlemenin de iptal edildiğini bildirdi. Blinken, “Bu kararlar, geçmişte atılan adımların uygunsuz ve etkisiz olduğu şeklindeki değerlendirmemizin bir yansıması” ifadesini kullandı.

BLİNKEN: ABD, UCM’YE YÖNELİK İTİRAZINI SÜRDÜRÜYOR

Dışişleri Bakanı Blinken, Washington’un, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Afganistan ve Filistin’deki durumlarla alakalı eylemlerine güçlü şekilde karşı çıkmayı ve mahkemenin ABD ve İsrail gibi mahkemeye taraf olmayan ülkelerin personeli üzerinde de yetki iddiasında bulunmasına itirazını sürdürmesine rağmen bu adımı attığını belirtti.

Bensouda dahil mahkeme yetkililerine, ABD’nin rızası olmadan Amerikan vatandaşlarını soruşturdukları gerekçesiyle mal varlığı dondurma ve seyahat yasaklarını içeren yaptırımlar getirilmişti. ABD mahkemeye taraf değil.

ICC, yaptırımların uluslararası adalet ve hukukun üstünlüğüne bir saldırı olduğu açıklamasını yapmıştı.

ROMA STATÜSÜ VE ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ

Uluslararası Ceza Mahkemesi – Lahey

15 Haziran 1998 – 17 Temmuz 1998 tarihleri arasında toplanan Birleşmiş Milletler Konferansı, İtalya’nın başkenti Roma’da Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Kuruluş Statüsü’nü karara bağladı.

Roma Statüsü adı verilen uluslararası anlaşma ile kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesi, savaş suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, soykırım suçları ve saldırı suçlarına bakmakla görevlendirildi. 1 Temmuz 2002 tarihinde Hollanda’nın Lahey kentinde resmen kurulan mahkeme, 11 Mart 2003 tarihinde çalışmalarına başladı. 2020 yılı Aralık ayı itibariyle Roma Statüsü’ne 123 ülke taraf. 42 ülke ise ne anlaşmayı imzaladı ne de Roma Statüsü’ne taraf oldu.

UCM KİMLERİ YARGILAYABİLİR?

UCM sadece Roma Statüsü’nün yürürlüğe giriş tarihi olan 1 Temmuz 2002’den sonraki suç iddialarını yargılayabiliyor. Ancak bu tarihten sonra imza atmış devletler için Antlaşma’ya taraf olma tarihi esas alınıyor. Bu devletler isterlerse UCM’ye 1 Temmuz 2002’ye kadar geriye doğru yargılama yetkisi verebiliyor.

UCM Savcılığı bugüne kadar 12 resmi soruşturma açtı. 9 konuda ise ön soruşturma devam ediyor. Toplamda 42 kişi hakkında suçlamada bulunuldu. Sadece kişileri yargılayabilen UCM, devletleri yargılama yetkisine sahip değil. UCM’de yargılanacak kişinin taraf ülke vatandaşı olması gerekiyor.

Taraf ülkelerin devlet sınırları içinde veya bir taraf ülke vatandaşı tarafından işlenen ve anlaşmada belirtilen suçlar UCM yetkisinde bulunuyor. Taraf olmayan ülkeler de Mahkeme’yi belirli bir suç için yetkilendirebiliyor.

ABD, UCM’DEN ÇEKİLDİ

1995’ten 2000 yılına kadar ABD hükumeti UCM’nin kurulmasını destekledi ancak Amerikalılar UCM’nin BM Güvenlik Konseyi tarafından kontrol edilmesini istedi. ABD ayrıca, Amerikalı yetkilileri ve Amerikan vatandaşlarını mahkemenin yargı yetkisi dışında tutmak için uğraştı ancak bu çabalar başarısız kaldı.

Bill Clinton yönetimi döneminde 31 Aralık 2000 tarihinde Amerikan Büyükelçisi David Scheffer hükumeti adına Roma Statüsü’nü imzaladı. 2001 Yılında George W. Bush yönetimi UCM toplantılarına katılmamaya başladı ve 6 Mayıs 2002 tarihinde ABD Roma Statüsü’nden imzasını çektiğini resmen açıkladı.

Amerika Birleşik Devletleri’nin eski başkanı Donald Trump geçtiğimiz yıl mahkemenin Afganistan’daki Amerikan askerlerini dava etme girişimi üzerine aralarında yargıç Bensouda’nın da bulunduğu bir grup mahkeme yetkilisine yaptırım uygulamıştı. Biden yönetimi bu yaptırımları gözden geçireceğini belirtmişti.

TÜRKİYE, TARAF DEĞİL

Türkiye, Roma statüsüne taraf olmayan ve anlaşmayı imzalamayan ülkeler arasında yer alıyor. İsrail ise anlaşmayı imzalamak için son tarih olan 31 Aralık 2000 tarihinde anlaşmayı imzaladı. Ancak İsrail Meclisi’nde anlaşma onaylanmadı.

Hulusi Akar ile ilk kez görüşen ABD Savunma Bakanı’ndan S-400 çağrısı

ABD, Uluslararası Ceza Mahkemesine uyguladığı yaptırımları kaldırdı yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.

medyabold