Rusya ve Batılı ülkeler arasında başlayan diplomat krizi genişleyerek devam ediyor. ABD’nin ve Polonya’nın Rus diplomatları sınır dışı etme kararına Rusya, 10 Amerikalı diplomatı sınır dışı ederek karşılık verdi. Çekya ise ülkede bulunan 18 diplomatı ‘istenmeyen adam’ ilan etti ve sınır dışı etme kararı aldı.
BOLD – Batı ile Rusya arasında Ukrayna üzerinden artan gerginlik diplomatik alanda karşılıklı olarak atılan adımlarla büyük bir krize dönüştü. Karşılıklı sınır dışı kararları 2018 yılındaki eski Rus ajan Sergei Skripal’ın İngiltere’de zehirlenmesi ve sonrası Batı ile Rusya arasında yaşanan diplomat krizini hatırlattı.
Hafta içinde ABD’nin 10 Rus diplomatı ve Polonya’nın 3 Rus diplomatı sınır dışı etmesine Rusya aynı sertlikte karşılık verdi. 8 ABD vatandaşının ülkeye girişine yasak getiren Moskova, 10 Amerikalı diplomatı da sınır dışı etme kararı aldı. Rusya, Ukrayna’nın St. Petersburg’daki başkonsolosunu da bir süre gözaltına aldı ve ardından sınır dışı etme kararı aldı. Ukrayna da Rusya’ya benzer bir tepki geldi.
Bu arada Çekya, 18 Rus diplomatı istenmeyen kişi (persona non grata) ilan etti ve sınır dışı kararı aldı.
RUSYA’DAN ABD’Lİ YETKİLİLERE ÜLKEYE GİRİŞ YASAĞI
Rusya, hafta içinde ABD’nin açıkladığı yaptırımlarına misilleme olarak aralarında yeni ve eski devlet görevlilerinin bulunduğu sekiz üst düzey Amerikan vatandaşına ülkeye giriş yasağı getirdi.
Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre, bazı Rus vatandaşlarına yönelik yaptırımlara karşılık olarak ABD Adalet Bakanı Merrick Brian Garland, Hapishaneler Federal Bürosu Direktörü Michael D. Carvajal, İç Güvenlik Bakanı Alejandro Nicholas Mayorkas’ın yanı sıra ABD’nin Eski Birleşmiş Milletler (BM) Büyükelçisi Susan Elizabeth Rice, FBI Direktörü Christopher Asher Wray, Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Danica Haines, Eski Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ve Eski CIA Direktörü Robert James Woolsey’e ülkeye giriş yasağı konulduğu belirtildi.
10 ABD’Lİ DİPLOMATA SINIR DIŞI
Rusya Dışişleri Bakanlığı ayrıca ABD’li 10 diplomatın sınır dışı edileceğini ve kısa süreliğine görevlendirilen ABD’li diplomatların sayısının yılda 10’a düşürüleceğini duyurdu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, ABD’nin Moskova Büyükelçisi John Sullivan’a ‘ciddi istişarelerde bulunmak üzere’ Washington’a dönmesi çağrısı yapıldığını ifade etti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, ABD’ye sağduyu gösterme çağrısı yapıldığı, bu çağrının karşılık bulmaması halinde ‘Rusya’da ABD’nin temsilciliklerinde çalışan sayısının 300’e düşürüleceği’ ifade edildi.
“Şimdi ABD için iyi niyet gösterme ve gerilimi tırmandırmaktan kaçınma zamanı” ifadelerinin yer aldığı açıklamada, “Aksi takdirde Amerikalılar için acı sonuçları olacak bir dizi karar uygulanacak” denildi.
ABD, bir gün önce Rusya’nın geçen kasım ayında yapılan başkanlık seçimlerine siber saldırılarla müdahale ettiğini iddia ederek çok sayıda yaptırım kararı açıklamış ve 10 Rus diplomatın ABD’den sınır dışı edileceğini duyurmuştu.
Rusya seçime müdahil olunduğu yönündeki her tür suçlamayı reddediyor.
UKRAYNALI BAŞKONSOLOS GÖZALTINA ALINDI
Rusya, Cumartesi günü Ukraynalı bir diplomatı gizli bilgileri ele geçirmeye çalışmakla suçladı ve 22 Nisan’a kadar ülkeyi terk etmesi emri verdi. Sınır gerginliği devam ederken Ukrayna’dan da benzer bir tepki geldi.
Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), Ukrayna’nın St. Petersburg’daki Başkonsolosu Oleksandr Sosoniuk’un bir Rus vatandaşıyla yaptığı görüşmede Rus güvenlik güçlerinin veri tabanlarından bilgilere erişmeye çalışırken gözaltına alındığını açıkladı.
Dışişleri Bakanlığı Sosoniuk’a ülkeden ayrılması için 72 saat süre verdi. Bunun üzerine Ukrayna da Kiev’deki bir Rus diplomatı sınırdışı etme kararı aldı.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Sosoniuk’un St. Petersburg’daki konsolosluğuna dönmesine izin verilmeden önce birkaç saat alıkonulduğunu söyledi ve gözaltına alınmasını provokasyon olarak nitelendirdi.
Açıklamada, “Konsolosluk görevlisine yöneltilen suçlamaları tamamen reddediyoruz” denildi.
Moskova ile Kiev arasındaki gerginlik, sınır boyunca Rus askerlerinin yığılması ve Ukrayna’nın doğusunda ordu ile Rus yanlısı ayrılıkçılar arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle tırmanıyor.
ÇEKYA’DAN 18 RUS DİPLOMATI SINIR DIŞI KARARI
Çekya Başbakanı Andrej Babiş, ülkede 2014’te meydana gelen bir patlamayla bağlantısı olduğu gerekçesiyle 18 Rus diplomatın sınır dışı edilmesi kararı alındığını duyurdu.
Başbakan Babiş yaptığı açıklamada, 18 Rus diplomatın Rusya istihbarat servisine çalıştığının tespit edildiğini ve 2014’te ülkenin Güney Moravya bölgesinde bir mühimmat deposunda meydana gelen patlamayla ilişkisinin olduğu yönünde ciddi şüpheler olduğunu söyledi.
Çek Başbakanın aktardıklarına göre söz konusu diplomatların Rusya Askeri İstihbarat Servisi GRU bünyesindeki 29155 ünitesi için çalıştığı öne sürülüyor.
Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Jan Hamacek’in diplomatların sınır dışı edilme kararını Rusya’nın Prag Büyükelçiliğine ilettiğini belirten Babiş ayrıca, söz konusu kararının Cumhurbaşkanı Milos Zeman ile de paylaşıldığını ifade etti.
Babiş, diplomatların 48 saat içinde ülkeyi terk etmelerinin istendiğini de sözlerine ekledi.
16 Ekim 2014’te ülkenin Güney Moravya bölgesindeki Vrbetice mühimmat deposunda meydana gelen patlamada 2 kişi hayatını kaybetmiş ve bölgeden yüzlerce kişi tahliye edilmişti.
SKRİPAL’İN ZEHİRLENMESİNE GÖREV ALAN İSİMLER ARANIYOR
Öte yandan Çekya polisi Cumartesi günü yaptığı açıklamada, aralarında Rus Alexander Petrov ve Ruslan Boshirov’un da yer aldığı isimler adına düzenlenmiş çeşitli pasaportlar taşıyan iki kişiyi aradıklarını söyledi.
Bu isimler, İngiliz savcıların Rus casus Sergey Skripal’i İngiltere topraklarında öldürmeye teşebbüsle suçladıkları iki Rus askeri istihbarat subayının kullandığı takma adlardı.
SERGEİ SKRİPAL’IN ZEHİRLENMESİ
Skripal ve kızı Yulia, 2018’in Mart ayında İngiltere’nin Salisbury kentinde bir sinir gazıyla zehirlenmişti. Saldırı, Moskova ile Batı arasında Soğuk Savaş’tan bu yana en büyük diplomatik sınır dışı dalgasına yol açmıştı.
İngiltere ile birlikte hareket eden toplam 28 ülke ve NATO, 153 Rus diplomatı sınır dışı etme kararı aldı. Rusya da bu sınır dışı kararlarına mütekabiliyet ilkesi gereği karşılık verdi ve 29 ülkenin 146 diplomatını sınır dışı etti. NATO’nun Rusya’da temsilcisi bulunmadığı için Rusya, ittifakın 7 diplomatı istenmeyen kişi ilan etmesine karşılık vermedi.
‘PERSONA NON GRATA’
Devletler arası ilişkilerde persona non grata (Latince: “istenmeyen kişi”) bir ülkeye girmesi veya o ülkede kalması ülkenin yerel hükumeti tarafından yasaklanan yabancı bir kişi için kullanılıyor.
Yabancı bir diplomat ev sahibi ülke tarafından istenmeyen kişi (persona non grata) ilan edildiğinde diplomata ev sahibi ülke tarafından tanınan siyasi dokunulmazlık hakkı sayesinde tutuklama ve herhangi bir kovuşturmadan korunma hakkı kaldırılmış oluyor.
Bu durum bir diploamata herhangi bir ülkenin uygulayabileceği en ciddi kınama biçimi olarak kabul ediliyor.
Rusya ve Batı arasında diplomat restleşmesi: Yeni bir Skripal krizi kapıda yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder