“Hata yaptık, cezamızı çektik, bize ikinci bir şans verin”

Koronavirüs salgını başladıktan sonra açık cezaevlerinde kalan birçok adli mahpus izinli olarak evlerine gönderildi. Ancak onlar için ‘içeri’den daha zor bir yaşam başladı.

BOLD – Hapisten çıkanlar ne yaşıyor, nasıl geçiniyor, toplumda nasıl karşılanıyorlar? Çoğu dışlanıyor, ev, iş bulamıyor. “Sabıkalısın” cevabıyla karşı karşıya kalıyor. Cezaevinin geri istediği yemek parasını bile ödeyemeyenler, tekrar hapse dönmenin yolunu arıyor.

Cezaevinden izinli ayrılan iki çocuk sahibi Azerbaycanlı Aysel Eshme, çocuklarının velayetini almak için avukat tutmak zorunda kaldı. Bunun için de paraya ihtiyacı olan Eshme, kapı kapı iş bulmaya çalıştı. Ancak ‘sabıkalısın’ cevabıyla karşılaştı. Bu sırada Azerbaycan’daki babasını kaybeden Eshme, mahkum olduğu için cenazeye gidemedi. Eshme yaşadığı süreci şöyle anlatıyor: “Cezaevinden çıktığımda komilik yapmak istedim. Fakat benim mahkum olduğunu duyanlar dışladılar. Biz zaten bedel ödedik, cezamızı çektik. Dolaştığım tüm kapılar yüzüme kapandı. Dışlıyorlar, hor görüyorlar, öcü gibi bakıyorlar…”

“SEN MAHKUMSUN EV VEREMEM”

Ev kiralamak istediğinde yine aynı sorunla karşılaştı: “Evini tutmak istediğim kişi ‘Sen mahkumsun, sana ev veremem’ dedi. Devlet bize, ‘Sizi iş bulmak, çalışmak için eve göndermedik’ diyor. Ben de soruyorum: Peki biz karnımızı nasıl doyuracağız, çocuklarımıza nasıl bakacağız? Temizlik işlerine gittim fakat kötü şeylerle karşılaştığım için bu işi de yapamaz hale geldim. Hiçbir yerde söz hakkımız yok. Aileme yük oldum, utanıyorum artık. Hiçbir yer almıyor bizi, kapı dışarı atıyorlar.”

Gazete Duvar’dan Hacı Bişkin’in haberine göre Adana’da ev temizliğiyle günde 50 lira kazanan ancak kısıtlamalar nedeniyle bu işi de kaybeden Nurcan Cingiloğlu da sabıkalı oldukları için nereye giderlerse ezildiklerini söyledi: “Bize ikinci şansı vermiyorlar. Cezaevindeyken eşim vefat etti. Devletin bana dul maaşı vermesi lazım ama kaymakamlık vermiyor. Çünkü devlet koruması altındaymışım! Cezaevinde en büyük sorunumuz sigara ve şampuan bulmaktı. Bu sorunu da içerdeki dayanışmayla halledebiliyorduk. Şu an bunu dışarda halledebilecek şansımız yok. Kimden sigara, şampuan isteyebilirim ki?”

Cingiloğlu, “Çalışmak istesek iş vermiyorlar, iş yeri açmak istesek hibe vermiyorlar. Ölelim o zaman biz! Bizi dışarı bıraktılar ama devletin verdiği hiçbir haktan yararlanamıyoruz. Benim bir çocuğum var, arkadaşlarımın birden fazla çocuğu var ,dışarda rezil bir hayat yaşıyoruz. İlk önce ailem destek verdi, bir yerden sonra bu durumdan rahatsız oldum iş bulmak istedim. Başvurularım sabıkalı olduğum için reddedildi. Bir hata yapmışız, tamam cezasını çektik. Ev kira, elektrik, su faturası…Bir çocuğum var. Nasıl geçinelim? Bİze ikinci şansı verin, bizi kazanmak için destek verin, bırakın kendimizi ispat edelim. Sahip çıkın, el uzatın…” diye konuştu.

“KARNIMI DOYURAMUYORUM, CEZAEVİNİN PARASINI NASIL ÖDEYEYİM”

Eşi de tutuklu olan Elife İstek’in durumu daha da kötü. Cezaevinden izinli ayrıldığı günden beri parası olamadığı için eşini ziyaret edemiyor. 1 yıl önce cezaevinden ayrılan İstek, “İş aramak için hangi kapıyı çalsam ‘Sabıkalısın’ diyorlar. Günlük ev temizliğine gidiyordum, pandemi kısıtlamalarından dolayı bu işi de kaybettim. 1 yıldır evimin kirasını ödeyemedim. Cezaevinde hiç olmazsa yemek yiyebiliyorduk, barınıyorduk… Elektrik, ev kiramız yoktu. Devlet şu an cezaevinde yediğim yemekler için benden 4 bin 800 lira para istiyor. Ben karnımı doyuramıyorum bu parayı nasıl ödeyebilirim, iş bulamadım ki bu parayı taksitle ödeyeyim. Cezaevindeyken arkadaşlarla bir ekmeği bölüp paylaşıyorduk. Şimdi ise pandemi yardımı alamadık, iş bulamadık, hükümetin verdiği desteklerden yararlanamadık. Çünkü devlet koruması altındaymışız. Biz kadınız, ihtiyaçlarımız var ama bizi kim düşünür ki!”

İstek son olarak şunları söylüyor: “İş imkanı sağlasınlar, sadaka istemiyoruz. Bizi sahiplensinler. Tekrar cezaevine göndermek için bize yol açmasınlar. Asgari ücretle iş istiyoruz. Çalışmak ve emeğimizin karşılığını almak istiyoruz. Akşam eve dönerken 8 lira benim yol param tutuyor. Bu yol parasını ödememek için arkadaşımda kalıyorum. Böyle yaşamak mı olur?”

“CEZAEVİNE GERİ DÖNMEK İSTEYENLER VAR”

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği Savunuculuk Koordinatörü Berivan Korkut, birçok mahpustan, ‘Cezaevine nasıl geri dönebiliriz, nereye dilekçe yazmamız gerekiyor’ şeklinde başvuru aldıklarını söylüyor: “Hapishanedeki mahpuslar SGK kapsamında, ancak izinle gönderilen mahpuslar bu haktan yaralanamıyor. Öncelikle izindeki mahpusların SGK’lı olarak tedavi olabilmelerinin yolu açılmalı. Şu an çalışma izinleri yok, bir şekilde ekonomik anlamda kendilerini var etmeleri gerekiyor. Özel bir uygulamayla mahpusların çalışmalarının önü açılması gerekiyor. Bu insanlar yardım paralarından yararlanamıyor. Bu konuda özel bir düzenlemeye gidilebilir. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na başvuru yapabilmelerinin önü açılmalı. Çok uzun zamandır dışarda olan, çalışma imkanı olmayan ve SGK’lı olmayan mahpuslar bulunuyor. Bize çok sayıda başvuru geliyor. ‘Biz bu koşullarda yaşayamıyoruz. Tekrar hapishaneye girmek için nereye dilekçe vermeliyiz’ diyorlar.”

 

“Hata yaptık, cezamızı çektik, bize ikinci bir şans verin” yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.

medyabold