Koronavirüs 180’den fazla ülkeye yayıldı. Dünyaya ölüm korkusu salan virüs bile yıllardır süren savaş ve çatışmaları bitiremedi. İşte savaş bölgelerinden son gelişmeler…
BOLD – BBC’den Ece Göksedef’in derlediği habere göre Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, pandemiyle mücadeleye yoğunlaşmak için 23 Mart’ta küresel bir ateşkesin en kısa sürede başlaması çağrısı yaptı. “Silahlı çatışmaları tecrit altına almalı ve hep birlikte hayatlarımız için gerçek savaşa odaklanmalıyız” dedi.
Çağrının ardından bazı silahlı gruplar tek taraflı ateşkes ilan ettiğini duyurdu. Bunların çoğu karşı taraftan da olumlu yanıt aldı ve bir süreliğine de olsa çatışmalar durdu. Bazı bölgelerde ateşkes ilan edilmese de çatışmalar azaldı. Yönetimler, koronavirüs salgınıyla mücadeleye odaklandı.
Guterres, 3 Nisan’da bir açıklama daha yaparak Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kolombiya, Libya, Myanmar, Filipinler, Sudan, Güney Sudan, Suriye, Ukrayna ve Yemen’de ateşkes çağrısının olumlu karşılık bulduğunu duyurdu.
Ancak Yemen, Suriye ve Libya’da taraflar, çağrıya olumlu yanıt vermiş gibi dursa da çatışmalar sürüyor.
YEMEN’DE ZAMAN ZAMAN ÇATIŞMA YAŞANIYOR
30 Mart günü, Yemen’de 2015’ten bu yana savaşan Husiler ve Birleşik Arap Emirlikleri ile Suudi Arabistan’ın desteklediği Yemen ordusu, ateşkes anlaşması yaptı. Ancak zaman zaman çatışmaların yaşandığı bilgisi geliyor.
SURİYE’DE İHLALLER YAŞANIYOR
Suriye’de ateşkes zaman zaman ihlâl edilse de, devre dışı bırakacak kadar büyük bir olay yaşanmadı. Ancak bölgeye Türkiye ve Suriye ordularından takviyeler sürüyor. Şam’ın kontrolündeki bölgelerde büyük oranda sokağa çıkma yasağı uygulanıyor. Suriye İnsan Hakları İzleme Örgütü, 2011’de başlayan iç savaşta en az sivil ölümünün bu sene Mart ayında görüldüğünü, ülke genelinde 103 sivilin hayatını kaybettiğini belirtiyor.
LİBYA’DA BARIŞ 24 SAAT SÜRMESİ
Bugüne kadar 19 koronavirüs vakasının bildirildiği, bir kişinin bu sebeple hayatını kaybettiği Libya’da, çatışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Aslında Guterres’in çağrısından birkaç gün önce taraflar, pandemiyle mücadele için karşılıklı ateşkes ilan etmişti. Ancak bu durum 24 saat geçmeden bozuldu ve çatışmalar yeniden hız kazandı.
Kamerun, Irak, Afganistan ve Somali’de çatışmalar devam ediyor.
KAMERUN’DA ÇATIŞMALAR DEVAM EDİYOR
Guterres’in çağrısının ardından Kamerun’un batısında hükümet güçlerine karşı 3 yıldır savaşan Ambazonia Konseyi’ne bağlı birlikler, 27 Mart’ta bir açıklama yaparak ateşkes çağrısına olumlu yanıt vermeyeceklerini duyurdu: “kovid-19 salgını sebebiyle Ambazonia bağımsızlık savaşında tek taraflı ateşkes ilan etmeyeceğiz. Tek taraflı olarak böyle bir adım atarsak Kamerun bizim elimizdeki tüm kasaba ve köylere engelsiz olarak ulaşabilir.”
Ancak bu açıklamadan hemen sonra, grubun ülke dışındaki yetkilileri, koronavirüsten etkilenen kişilerin sağlık hizmetlerine ulaşabilmesi ve virüsün yayılmasının engellenmesi için insani koridorlar açılabileceğini duyurdu. Bu açıklamalar kısa bir süre için ateşkes ümidi doğursa da, 31 Mart’ta hükümete bağlı birlikler, kuzeybatı bölgesinde Ambazonia Konseyi’nden olduğunu belirttiği iki kişiyi vurarak öldürdü. Bu olay, ateşkes veya insani koridor açılması gibi ihtimallerin tamamen rafa kaldırılmasına yol açtı. Afrika ülkesi Kamerun’da bugüne kadar 658 vaka görüldüğü ve 9 kişinin koronavirüs sebebiyle öldüğü bildirildi. Kamerun hükümeti, ateşkes çağrılarıyla ilgili henüz hiçbir yorum yapmadı.
IRAK GERİLİM SÜRÜYOR
Irak’ta ateşkes edilebilecek, doğrudan iki grup arasında devam eden bir çatışma yok. Ancak İran’ın desteklediği milisler ve ABD ordusu arasında doğrudan çatışma şeklini almasa da gerilim, koronavirüs salgınına rağmen sürüyor. İran’ın desteğiyle ABD üslerine yapılan saldırılar sonucu senenin başında bazı üsler boşaltılmış; Pentagon, ülkedeki Amerikan askerlerinin sayısının azaltıldığını açıklamıştı. Ancak Mart ayı boyunca Irak’ta konuşlandırılan Amerikan askerlerinin sayısı yeniden arttı. İran destekli milislerin bu askerlerin görevlendirildiği üslere yönelik füze saldırıları yapması ihtimali olduğunu belirten Washington, Patriot füzelerini aktif hale getireceğini duyurdu.
AFGANİSTAN’DA SALDIRILAR AZALDI
Afganistan’da bir süredir Taliban’la ABD arasında süren görüşmeler sebebiyle, çatışmaların ve saldırıların yoğunluğu azalmıştı. Taliban, ateşkes anlaşması imzalanmadığı sürece yapacakları hiçbir saldırının görüşmeleri zedelemeyeceğini, ancak iyi niyet göstergesi olarak Amerikan ve Afgan askerlerine yönelik saldırılarını azalttıklarını açıkladı.
SOMALİ’DA ATEŞKES ÇAĞRISINA UYULMADI
Somali’de on yıllardır ordu birliklerine ve sivil halka karşı savaşan El Kaide bağlantılı Eş Şebab örgütü, 28 Mart’ta Guterres’in çağrısına uymayacağını ve savaşmayı sürdüreceğini açıkladı. BM Genel Sekreteri’nin bölgesel düzeyde yanıt bulan çağrısı için henüz uluslararası toplum ortak bir adım atmadı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ya da Genel Kurulu, küresel bir ateşkes ilanı için henüz bir girişimde bulunmadı.
Sudan, Kolombiya, Filipinler ve Myanmar, yürürlüğe koydukları ateşkesi devam ettiriyor.
SUDAN’DA ATEŞKESİN SÜRESİ UZATILDI
Sudan’da pandemi öncesinde barış görüşmeleri sebebiyle ilan edilmiş olan ateşkesin süresi uzatıldı. Ülkede Nisan 2019’da gerçekleşen darbenin ardından kurulan bağımsız konseyin lideri General Abdülfettah Burhan,16 Ekim’de, ülkede ordunun savaştığı tüm gruplara karşı tek taraflı ateşkes ilan ederek “ülkede barış için yapıcı bir ortam sağlayacaklarını” açıklamıştı.
Sudan’da ülkenin kuzeyinde bir bölgeyi kontrol eden Halkın Özgürleşme Hareketi – Kuzey Grubu da (SPLM-N) 2019 sonundan bu yana süren barış görüşmeleri sebebiyle iki bölgede 1 Nisan’a kadar “çatışmasızlık” ilan etmişti. SPLM-N lideri Abdülaziz El Hulu, 31 Mart’ta bir açıklama yaparak hem barış görüşmeleri devam ederken bir iyi niyet göstergesi olarak hem de koronavirüs salgınına odaklanabilmek için, çatışmasızlık ilanının artık kendi kontrollerindeki tüm bölgeleri kapsayacağını söyledi. Süresini de 30 Haziran’a kadar uzattı.
KOLOMBİYA’DA TEK TARAFLI ATEŞKES
Güney Amerika ülkesi Kolombiya’da 31 Mart’ta bir açıklama yapan sol görüşlü Ulusal Özgürlük Ordusu (ELN) 1 Nisan’dan başlayarak bir ay süreyle tek taraflı ateşkes ilan etti. Silahlı örgüt, koronavirüs salgını sırasında attıkları bu adımın “insani bir iyi niyet göstergesi” olduğunu söyledi. Ateşkes ilan edildiğinde ülkede 700’den fazla kişide koronavirüs tespit edilmiş ve 10 kişi hayatını kaybetmişti. 7 Nisan itibarıyla bu sayı bin 579’a çıktı. Can kaybı ise 46’ya yükseldi. ELN, daha önce durdurulan hükümetle barış görüşmelerine de yeniden başlayabileceklerinin mesajını verdi: “Koronavirüs yıkımının acısını yaşayan Kolombiya halkına insani bir iyi niyet göstergesi olarak 1-30 Nisan arasında bir aylık tek taraflı ateşkes ilan ediyoruz. Başkan Ivan Duque hükümetinin temsilcileriyle ateşkesin süresinin uzatılmasını konuşmayı talep ediyoruz.”
Örgüt, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in 23 Mart’ta yaptığı “küresel ateşkes” çağrısından etkilenerek bu duyuruyu yaptığını belirtti. ELN, Kolombiya devletine karşı 50 yıldan uzun süredir savaşıyor. 2016’da hükümetle barış anlaşması imzalayan Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri’ne (FARC) göre çok daha küçük bir grup.
FİLİPİNLER’DE OPERASYONLARI DURDURMA ÇAĞRISI
Ayrılıkçı Filipinler Komünist Partisi, ateşkes çağrısından bir gün sonra silahlı kanadı Yeni Halkın Ordusu’na “pandemiyle mücadele kapsamında operasyonlarını durdurma çağrısı” yaptı. Ateşkes, 15 Nisan’a kadar geçerli olacak. Bundan birkaç gün önce Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte de ülkedeki tüm örgütlere karşı tek taraflı ateşkes ilan etmişti. Yeni Halkın Ordusu’na karşı 50 yıldan uzun zamandır süren savaşta 43 binden fazla insanın hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Ülkenin kuzeyinde, yaklaşık 50 milyon insanın yaşadığı bölgede aktif olan örgüt, uzun zamandır askıya alınmış olan barış görüşmelerinin de bu sayede yeniden başlayabileceğinin mesajını verdi.
MYANMAR’DA KIRILGAN ATEŞKES
2015’ten beri farklı grupların orduya karşı savaş yürüttüğü Myanmar’da da kırılgan bir ateşkes sürüyor. 1 Nisan günü ülkede, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 18 büyükelçilik bir araya gelerek, hem ülkenin ordusuna hem de silahlı gruplara, koronavirüsle mücadeleye odaklanma ve çatışmalara son verme çağrısı yaptı. Büyükelçilerin imzası bulunan çağrıda, özellikle ülkenin batısındaki Rohingya’da 130 bine yakın insanın evlerinden kaçmak zorunda kaldığı çatışmalara vurgu yapıldı. Aynı gün ülkenin kuzeydoğusunda aktif olan farklı silahlı grupların bir araya gelerek oluşturduğu “Kardeşlik Birliği” (AA), bir açıklama yaparak 30 Nisan’a kadar ateşkes ilan ettiğini duyurdu. Hükümet, 23 Mart’ta AA’yı “terör örgütü” olarak kabul ettiğini ilan etmişti. Ateşkes açıklamasını yapan AA liderleriyle röportaj yapan gazeteciler için, “Terörle Mücadele Kanunu” kapsamında soruşturma açıldı.
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder