İsrail’de en uzun süre başbakanlık yapan ve Mart 2009’dan bu yana koltuğu aralıksız elinde bulunduran Benyamin Netanyahu yönetiminde sona yaklaşıldı. Netanyahu dönemine son verecek koalisyonun güven oylaması bugün yapılacak. Koalisyon güven oyu alırsa İsrail’de bir dönem sona ermiş olacak.
BOLD – Benyamin Netanyahu, ilki 1996-1999 yılları arasında olmak üzere, Mart 2009’dan beri İsrail’i aralıksız olarak yönetiyor. Başbakan Binyamin Netanyahu’nun dönemini sona erdirecek koalisyon hükümetinin güven oylaması bugün Mecliste yerel saatle 16.00’da gerçekleştirilecek.
Hükümette yer alacak 8 partinin imzasının ardından koalisyon anlaşması, yasal sürenin sona ermesine saatlere kala cuma günü İsrail Meclisi Knesset’e sunulmuştu.
KOALİSYONUN ÇOĞUNLUĞU KRİTİK EŞİKTE
Gelecek Var Partisi lideri Yair Lapid ve Yamina lideri Naftali Bennett’in öncülüğünde oluşturulan koalisyon hükümetinin kurulabilmesi için 120 sandalyeli Mecliste 61 milletvekilinin güvenoyuna ihtiyaç duyuluyor. Netanyahu’ya muhalif 8 partinin oluşturduğu koalisyonun toplam milletvekili sayı ise 62.
Her ne kadar milletvekili sayısı güvenoyu için kritik eşikte olsa da İsrail basını, Lapid-Bennett koalisyonunun büyük olasılıkla yeterli desteği alarak göreve başlayacağını yazıyor.
Son iki yılda dört kez genel seçim yapılan ülkede, mart ayındaki son seçimlerde Netanyahu ve partisi Likud en yüksek sandalye sayısına ulaşmış ancak hükümet kuramamıştı.
Yair Lapid liderliğindeki Yesh Atid (Gelecek Var Partisi) Mart seçimlerinden Netanyahu’nun sağcı muhafazakar Likud’undan sonra en güçlü ikinci güç olarak çıkmıştı.
DÖNÜŞÜMLÜ BAŞBAKANLIK SİSTEMİ
Yamina lideri Naftali Bennett (solda) ve Gelecek Var Partisi lideri Yair Lapid
Koalisyon hükümeti güvenoyu alırsa 12 yıllık Netanyahu iktidarı sona erecek ve Yamina lideri Bennett başbakanlık koltuğuna oturacak.
Bennett, 2 yıl boyunca başbakanlık görevini yürüttükten sonra Ağustos 2023’te koltuğu koalisyon ortağı Gelecek Var Partisi lideri Lapid’e devredecek.
Bennett, ülkedeki bölünmeleri ortadan kaldırma ve normalleşme adına bir yol haritası çizme sözü veriyor. Ancak Bennett’in farklı siyasi eğilimlerden 8 partinin iktidardaki uyumunu nasıl gerçekleştireceği sorusu, en önemli engel olarak görülüyor.
8 PARTİLİ KOALİSYONUN ÖMRÜ NE OLUR?
(soldan sağa) İsrail Evimiz Partisi lideri Avigdor Liberman, Yesh Atid lideri Yair Lapid, Yamina lideri Naftali Bennett, Yeni Ümit lideri Gideon Sa’ar, Arap Ra’am Partisi lideri Mansur Abbas, İşçi Partisi lideri Merav Michaeli, Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz ve Meretz lideri Nitzan Horowitz 6 Ocak’ta Tel Aviv’de koalisyon görüşmesi için biraraya geldiler.
Bennett-Lapid koalisyonu, Netanyahu karşıtlığında birleşmiş, farklı görüşlere sahip 8 partiden oluşuyor.
Farklı siyasi düşüncelere sahip bu 8 partinin tek ortak düşüncesi yolsuzluk suçlamaları yüzünden yargılanan Netehyahu’nun koltuğu bırakması.
Hem sandalye sayısının kritik eşikte olması hem partilerin bazı konularda tamamen farklı görüşlere sahip olması nedeniyle İsrail’de koalisyonun ömrünün uzun soluklu olup olmayacağı tartışılıyor.
Bennett’in partisi Yamina aşırı sağ görüşleriyle öne çıkıyor. İşgal altındaki Batı Şeria’da yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerini destekliyor ve Filistin devletine karşı.
Koalisyon ortaklarından ‘İsrail Evimiz’ (Yisrael Beiteinu) partisinin lideri Avigdor Lieberman da aşırı sağcı görüşleri ile biliniyor.
Koalisyon ortakları sol görüşlü Meretz, İşçi Partisi ve Arap Ra’am partisi ise bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasından yana ve İsrail’in son yıllarda izlediği kitlesel yerleşim politikasına karşı çıkıyor.
Derin görüş farklılıkları nedeniyle koalisyon hükümetinin uzun soluklu olmayacağı ve bu yılın sonunda İsrail’in yeniden erken seçime gitmek zorunda kalabileceği yorumları yapılıyor.
İsrail’de uzun soluklu bir koalisyon hükumeti kurulamadığı için 2019’dan beri 4 kez seçime gidilmişti.
İLK KEZ BİR ARAP PARTİSİ KOALİSYON HÜKUMETİNDE
Fazla sandalye sayısı olmayan Arap Ra’am partisinin, koalisyona katılımı ülke siyaset tarihinde bir ilki teşkil ediyor. Bir partinin bile ortaklıktan çıkması koalisyon hükümetinin sonu anlamına gelecek.
Bu yüzden, koalisyon ortaklarını önümüzdeki günler ve haftalarda oldukça zor günler bekliyor.
DIŞ POLİTİKA NASIL OLACAK?
İdeolojik olarak çok geniş bir tabana yayılan, sekiz siyasi partiden oluşan ve ilk defa Filistinli İsrail vatandaşlarını temsil eden bir partinin de katıldığı bu koalisyonun nasıl bir dış siyaset izleyeceğini kestirmek oldukça güç.
İran konusunda yeni hükümetin Netenyahu’nun sert politikalarını sürdürmesi ve Biden’in uluslararası nükleer enerji anlaşmasının canlandırmasına karşı çıkması bekleniyor.
Ancak yeni hükümetin Biden ile birlikte çalışarak Arap ülkeleriyle ilişkileri güçlendirme açılımına destek vereceği öngörülüyor.
TÜRKİYE İLE İLİŞKİLER NORMALLEŞİR Mİ?
Türkiye ve İsrail arasındaki ilişkiler 2010’dan bu yana değişik yönlerde gelişiyor. Siyaset alanındaki kavgaya rağmen iki ülke arasındaki ticaret katlanarak büyüyor, istihbarat alışverişi devam ediyor.
Yakın zamana kadar Türkiye ile ilişkileri normalleştirme konusunda çok istekli olan İsrail, son zamanlarda Türkiye’nin diplomatik yakınlaşma girişimlerine açık kapı bırakmakla birlikte artık temkinli şekilde yaklaşıyor. Çünkü İsrail artık bölgede eskisi gibi yalnız bir ülke değil.
İsrail, 2020 yılında Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Sudan ve Fas ile İlişkileri normalleştirdi ve diplomatik ilişki tesis etti.
NETANYAHU GERİ GELİR Mİ?
İktidarı bırakacak olan 71 yaşındaki Netanyahu’nun emekli olup, sessiz bir emeklilik hayatı yaşayacağına ise kimse inanmıyor.
Netanyahu’nun, muhalefette iktidarı yıpratıp tekrar başbakanlık koltuğuna oturmak için mücadele edeceğine ise herkes kesin gözüyle bakıyor.
Bununla birlikte yargılandığı yolsuzluk davaları Netanyahu için şu anda en büyük baş ağrısı teşkil eden konuların başında geliyor. Netanyahu’nun partisi içinde yaşanan görüş ayrılıkları yüzünden de başı dertte.
Bir dönem daha bitiyor: İsrail’de Netanyahu’nun iktidarını bitirecek güven oylaması yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder