AKP hükumetinin kriz yaşadığı ABD ile ilişkileri yumuşatmak için NATO Zirvesi öncesi sunduğu Kabil Havalimanı teklifi konusunda ittifak toplantısında bir karar çıkmadı. Taliban, daha önce yaptığı açıklamada Türkiye’nin de diğer NATO ülkeleri ile birlikte Afganistan’ı terk etmesi gerektiğini ifade etmişti.
BOLD – Brüksel’deki NATO Zirvesi sona erdi ancak Afganistan’daki Kabil Havalimanı konusunda bir karar çıkmadı.
NATO zirvesinin sona ermesinin ardından basın toplantısı düzenleyen Genel Sekreter Jens Stoltenberg, NATO birliklerinin çekilmesinin ardından Afganistan’daki Kabil Havalimanı’nın güvenliğini kimin sağlayacağı konusunda bir karara varılmadığını söyledi.
Stoltenberg, “NATO liderleri, Afgan güçleri ile kurumlarını eğiterek ve finansal destek sağlayarak Afganistan’ın yanında yer almaya olan bağlılıklarını teyit etti. Türkiye kilit bir rol oynuyor konuşmalarda, ama henüz karar verilmedi” yanıtını verdi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg
Afgan güvenlik güçlerinin ülke dışında eğitimi üzerinde çalıştıklarını bildiren Stoltenberg, şöyle devam etti:
“Havaalanı dahil kritik altyapıların nasıl sürdürülebilir olacağı konusunda da çalışıyoruz. NATO destek sağlamayı planlıyor. Kabil’de uluslararası bir havalimanını nasıl sürdürülebilir yapacağımız konusunda ABD ve Türkiye gibi bazı NATO ülkeleri de doğrudan diyalog içindeler. Bu hem NATO müttefikleri hem de tüm uluslararası camia için diplomatik mevcudiyet ve yardımların devamı bakımından önemli.”
TALİBAN KARŞI ÇIKMIŞTI
Türkiye, belli koşullar halinde, NATO güçlerinin Afganistan’dan çekilmesinin ardından Kabil Havalimanı’nın güvenliğini sağlamayı önermişti.
Öneriye karşı çıkan Taliban’ın Doha’daki sözcüsü Süheyl Şahin, Türk ordusunun da diğer NATO birlikleri ile birlikte ülkeden çekilmesi gerektiğini kaydetmişti.
Şahin, “Türkiye son 20 yılda NATO güçlerinin bir parçasıydı, bu nedenle ABD’yle 29 Şubat 2020’de imzaladığımız anlaşma uyarınca çekilmeliler” ifadelerini kullanmıştı.
TÜRKİYE, AKP’NİN ‘İSTİKBALİ’ İÇİN AFGANİSTAN BATAKLIĞINA MI ÇEKİLİYOR?
S-400 krizi ve Suriye’deki anlaşmazlıklar nedeniyle ABD-Türkiye ilişkilerinin dipte olduğu dönemde yapılan teklif ABD Başkanı Joe Biden’ın AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la bugün yaptığı ilk yüzyüze görüşme öncesi Ankara’nın Washington’la ilişkileri düzelte girişimi olarak değerlendirilmişti.
Türkiye’nin eski Washington Büyükelçisi Namık Tan, Kabil Havalimanı teklifine tepki gösterenlerden. Tan, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “NATO içinde ise bizim sadece sert gücümüz para ediyor. Sanıyorum bu zirve sonucunda, bizi Afganistan’a jandarma olarak dikip, biraz sırtımızı sıvazlayacaklar, o kadar. NATO’nun demokrasi, özgürlükler, değerler bağlamındaki sorumluluklarını ise, rafta tutmaya razılar.” ifadelerini kullandı.
#NATO içinde ise, bizim sadece sert gücümüz para ediyor. Sanıyorum bu zirve sonucunda, bizi Afganistan’a jandarma olarak dikip, biraz sırtımızı sıvazlayacaklar, o kadar. #NATO’nun demokrasi, özgürlükler, değerler bağlamındaki sorumluluklarını ise, rafta tutmaya razılar
— Ambassador Namik Tan (@NamikTan) June 14, 2021
Rusya uzmanı Kerim Has da, “Erdoğan’ın Biden’la yeni bir sayfa açabilmek için TSK’yı “taşeron” olarak kullanıp Afganistan’da jandarma mahiyetinde bırakmayı teklif etmesi zannımca Rusya’nın da işine gelir.” diye yazdı.
Erdoğan’ın Biden’la yeni bir sayfa açabilmek için TSK’yı “taşeron” olarak kullanıp Afganistan’da jandarma mahiyetinde bırakmayı teklif etmesi zannımca Rusya’nın da işine gelir.
Asıl sorun ise şu: Ankara’nın bölgede uyuşturucu ticareti, terör vs suçlara daha çok bulaşma ihtimali.
— Kerim HAS (@Kerim_HAS) June 14, 2021
Türkiye’nin Kabil Havalimanı teklifi konusunda gazeteci Zülfikar Doğan da sert bir yazı kaleme aldı. Ahval haber sitesindeki “Biden’a şirinlik hesabının faturası Afganistan batağına gönüllü olmak” başlıklı yazısında Doğan, “Kabil’de havalimanı ve Batılı ülkelerin büyükelçiliklerini, konsolosluklarını koruyucu bekçi olarak Türk askerlerini göndermek üzereler. NATO üyeliğinden NATO kapıcılığına” ifadelerini kullandı.
Doğan, yazısını şöyle sürdürdü:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan ve kurmayları Brüksel’deki NATO zirvesi öncesinde tüm enerjisini ve olası senaryolarını ABD Başkanı Joe Biden ile randevuya odakladı. Biden ile yakınlaşabilmek, olabildiğince ilişkileri yumuşatabilmek için bir anda 20 yıldır kurutulamayan Afganistan bataklığında gönüllü ABD muhafızlığına soyundu.
Ancak ABD ve tüm NATO ülkelerinin askerlerinin çekildiği bir ortamda, TSK’nın tek yabancı askeri güç olarak Afganistan’da kalmaya devam etmesi, Türkiye’yi ve Türk askerini Taliban’ın ve ülkedeki diğer silahlı cihatçı grupların hedefi haline getirecek.”
HER 4 İLÇE MERKEZİNDEN BİRİ TALİBAN KONTROLÜNDE
Bu arada Afganistan’ın kuzeyindeki Sar-i Pul vilayetinin Sayyad ilçesinin kontrolü Pazartesi günü itibariyle Taliban’ın eline geçti.
Yerel yetkililer, militanların dört koldan Sayyad ilçe merkezine saldırı düzenlediğini ve saldırı sonucu ilçe merkezinin Taliban’ın kontrolüne geçtiğini ifade ettiler. Güvenlik güçlerinin ilçe merkezinden geri çekildiği bildirildi.
En son iki gün önce, ülkenin batısındaki Gor vilayetinin Tulak ilçesinin kontrolü Taliban’ın eline geçmişti. Son 2 ayda ülke genelinde Taliban’ın kontrolüne geçen ilçe sayısı da 15’i geçti.
BM verilerine göre, Taliban kent merkezleri dışarıda tutulduğunda dahi ülke topraklarının yüzde 50 ila 70’ini elinde bulunduruyor.
Taliban, ülke genelinde 407 ilçeden 90 ilçeyi merkezleri dahil olmak üzere ele geçirmiş durumda. Bunlardan 60 kadarındaki bazı beldeler halen Afgan güvenlik güçlerinin elinde yer alıyor. Ülkenin 34 vilayet merkezi de tamamen devlet kontrolünde bulunuyor.
Afganistan topraklarının büyük bölümünde güvenlik güçleri ile Taliban arasındaki çatışmalar sürüyor, 407 ilçenin 250 kadarında çatışmalar devam ediyor.
ABD İSTİHBARAT RAPORU: TALİBAN TÜM ÜLKEDE İKTİDAR OLUR
Afganistan’da nihai bir anlaşmaya varılmadan yabancı güçlerin ülkeden çekilmesi dolayısıyla Taliban’ın tüm ülkede iktidar olmasından korkuluyor.
ABD istihbaratının hazırladığı bir raporda, ABD liderliğindeki koalisyonun desteğini çekmesi halinde Afgan hükumetinin Taliban şiddetiyle mücadele etmesinin zor olacağı uyarısında bulunuldu.
ABD istihbaratının Kongre’ye gönderdiği rapor, Kabil yönetiminin savaş alanında yenilgiye uğramayı sürdürdüğü ve Taliban’ın askeri zafer elde edeceğinden emin olduğu şeklinde tespitler içeriyor.
Taliban’ın Türkiye’nin önerisini reddetmesi, topyekun bir savaşın Kabil’i tehdit etmesi durumunda Kabil’de misyonları bulunan ülkelerin ve örgütlerin personellerini nasıl güvenli bir şekilde tahliye edebilecekleri konusunda ciddi soru işaretleri yaratıyor.
Avustralya geçen ay güvenlik gerekçesiyle ülkedeki büyükelçiliğini kapattı. Türkiye’nin havalimanını koruma önerisinin kabul edilmemesinin başka ülkelerin de diplomatik temsilciliklerini kapatmasını beraberinde getirebileceği belirtiliyor.
Ülkede savaş son dönemlerde artmış durumda.
ABD 11 EYLÜL’E KADAR ÇEKİLECEK
ABD, 29 Şubat 2020’de Katar’ın başkenti Doha’da Taliban ile anlaşma yapmış ve anlaşma gereğince 1 Mayıs’ta Afganistan’daki askerlerinin tamamını çekeceğini taahhüt etmişti.
20 Ocak 2021’de görevi devralan ABD Başkanı Joe Biden 1 Mayıs’ta tamamen çekilmenin mümkün olmadığını açıklamış daha sonra ise 11 Eylül’ün yıl dönümüne kadar ülkedeki tüm Amerikan askerlerinin çekilmesi talimatını vermişti.
ABD’nin çekilme takvimi açıklanmadan önce ülkede 2 bin 500 kadar ABD askeri bulunuyordu. Pentagon’un verdiği bilgilere Afganistan’daki ABD askerlerinin çekilmesinin yüzde 50’sinden fazlası tamamlandı. Afganistan’da 500’den fazla askeri olan Türkiye ABD’den sonra ülkedeki en büyük yabancı güç konumunda. Afganistan’da NATO kapsamında bulunan diğer ülkeler de Washington’dan sonra çekilme takvimlerini açıklamışlardı.
Bu yıl 16 Nisan’da Türkiye’nin düzenlemeyi planladığı uluslararası Afganistan Konferansı da Taliban’ın katılmaması üzerine 2 kez ertelenmiş, ardından rafa kaldırılmak zorunda kalınmıştı.
Erdoğan’ın Kabil Havalimanı planı Taliban engeline takıldı: Biden görüşmesi zora girdi
ABD ve NATO çekiliyor: Türkiye, Afganistan bataklığında tek başına mı kalacak? yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder