Namaz ibadetindeki zikir ve hareketlerin nelere işaret ettiğine Bediüzzaman Hazretleri şöyle bir açıklama getiriyor:1
İnsan mevcudattaki güzelliklere bakarken, kendisini Rububiyet2 saltanatının seyircisi kabul etmeli ve gördüğü güzelliklere karşı tekbir3 ve tesbih4 ile karşılık vermelidir. Yani namazda ilk seviye “seyretme ve takdir etme” makamıdır.
Bir mertebe daha yukarı çıkıp kendisini Cenab-ı Hakk’ın yarattığı benzersiz ve parlak eserlerinin “tanıtıcısı makamında” görerek “sübhanallah” ve “elhamdülillah” demelidir.
İlahi Rahmetin ikram ettiği çeşitli nimetleri, görünen ve görünmeyen duygularıyla “tatma makamına” çıkıp şükür ve övgü ile karşılık vermelidir.
Manevi donanımlarının terazisiyle, Cenab-ı Hakk’ın isimlerinin definelerindeki cevherleri “tartma ve bilme makamında” tenzih5 ve övgü vazifesi yapmalıdır.
Cenab-ı Hakk’ın kader çizelgesi üzerinde kudret kalemiyle yazdığı birer mektubu hükmündeki eserlerini “okuma, tetkik etme ve etraflıca düşünme makamında” tefekkür ve takdir görevini yerine getirmelidir.
Mahlûkatın yaratılışındaki ve sanatlı oluşundaki incelikleri ve güzellikleri seyrederek “tenzih makamında” Allah’ı sevmeli ve O’na şiddetli bir arzu duymalıdır.
Buradaki açıklamalar, bize namazın adeta bir eğitim platformu olduğunu gösteriyor. Bilindiği üzere, eğitimde tedricilik7 esastır. Her çeşit eğitimde olduğu gibi, kulluk eğitiminde, yani Allah’a ibadetlerimizi şuurlu olarak takdim etme yolunda da birtakım basamaklar vardır. Namazın bütün ibadetlerin fihristi olması ve bütün varlıkların farklı ibadetlerini bir yönüyle temsil etmesi hasebiyle8 namazla kulluk eğitiminde de tedricilik esastır. Bediüzzaman Hazretleri, “On Birinci Söz” isimli eserinde bu konuya dikkat çekmektedir.
Yazının Kaynağı: Çağlayan Dergisi https://caglayandergisi.com/2019/11/01/bediuzzamana-gore-namaz-ile-kulluk-egitiminin-asamalari/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder