AKP, 2002 yılından bu yana Türkiye’deki siyaset sahnesinin en önemli aktörü. Bu dönem siyaset bilimi uzmanlarınca çoğunlukla laik bir devlet inşasından uzaklaşılması olarak yorumlanıyor. Ancak Türkiye’nin içinden geçtiği siyasal İslam krizinin bu kadar basit ve yakın tarihle sınırlı bir açıklaması yok.
Oxford Üniversitesi araştırmacılarından Ceren Lord’un kaleme aldığı “Religious Politics in Turkey” (Türkiye’de Din Siyaseti) adlı kitap, cumhuriyetin kuruluşundan AKP iktidarına kadar dinin devlet ve siyaset içindeki etkisini inceliyor. Lord’un basmakalıp tartışmalardan uzak kaldığı kitap İslam hareketlerinin Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana devlet içindeki kurumlar tarafından ve bizzat devlet inşası sırasında nasıl kolaylaştırıldığını gözler önüne seriyor.
Lord’un argümanı, AKP’nin yükselişini “laikliğe karşı bir taban hareketi” olarak gören ya da “devletin dini kullanmasının bir fonksiyonu” olarak yorumlayan genelgeçer görüşü tartışmalı hale getiriyor. Devlet içindeki mücadeleleri anlatan Lord, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın İslamileşme konusunda diğer devlet kurumlarıyla çatıştığını öne sürüyor. Bu çerçevede Diyanet İşleri Başkanlığı’nın sünni İslam’a kaynak ayırmaya öncelik vermesi de sorunsallaştırılıyor. Lord’un görüşü, Diyanet’in İslamcılığın yükselmesinde en önemli rolü oynadığı.
Kitapta tarihsel bir çerçeve sunularak önce erken Cumhuriyet döneminde din siyasetinin nasıl kurumsallaştığı inceleniyor. Kitabın diğer bölümleri devlet içindeki mücadele, ulus inşası, çok partili dönemde din alanının genişlemesi ve nihayet Türkiye’de İslamcı hareket ve AKP’nin doğuşu başlıklarını içeriyor. Lord, son bölümde AKP’nin yükselişine ve 2002 yılından bu yana devlet içindeki mücadeleye değiniyor. Kitapta Diyanet İşleri Başkanlığı’nın işleyişine ve başkanlarına ilişkin de ayrıntılı bilgi sunuluyor.
Kitap, Cambridge University Press tarafından, Ortadoğu Çalışmaları serisinden yayımlandı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder