Türk bilim insanları Uğur Şahin ve Özlem Türeci, Multiple Skleroz (MS) hastalığına karşı tarihte ilk kez mRNA teknolojisinin kullanıldığı ve fareler üzerinde başarılı sonuçlar veren deneysel bir aşı geliştirdi.
BOLD – ABD’li Pfizer ile birlikte geliştirdiği koronavirüs aşısıyla tüm dünyanın başarısına hayran kaldığı BioNTech firmasının kurucuları ve yöneticileri Uğur Şahin ve Özlem Türeci’nin kurucusu olduğu biyoteknoloji şirketi bir başarıya daha imza attı.
Profesör Uğur Şahin ve Doktor Özlem Türeci, Multiple Skleroz (MS) hastalığına karşı tarihte ilk kez mRNA teknolojisinin kullanıldığı ve fareler üzerinde başarılı sonuçlar veren deneysel bir aşı geliştirdi.
Haberci RNA (mRNA) teknolojisiyle geliştirilen aşı, MS hastalarının bağışıklık sistemini bozmadan sadece zararlı hücreleri hedefliyor. Eğer aşı, insan deneylerinde başarılı olursa, çift Kovid-19’un ardından dünyada milyonlarca insanı etkileyen kronik merkezi sinir sistemi hastalığını da tarihe gömmüş olacak.
MS HASTALIĞI NEDİR?
Otoimmün hastalıklar, insanın kendi bağışıklık sisteminin, bozulup kendi dokularını düşman görüp saldırmasıyla meydana geliyor. Lupus, iltihaplı romatizma, haşimato, behçet hastalığı, çölyak en çok bilinen otoimmün hastalıklar arasında yer alıyor.
Otoimmün hastalıklar adı altında sınıflandırılan MS (Multiple Skleroz) ise beyinde ve omurilikte, mesajları taşıyan sinir telleri etrafındaki koruyucu kılıfın (miyelin kılıfı) olağan çalışmaması durumunda meydana geliyor. Merkezi sinir sistemi ile organların bilgi iletişimini sağlayan omuriliğin miyelin tabakası üzerindeki fiziksel tahribatın bir sonucu olarak ortaya çıkıyor.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİN ANORMAL TEPKİSİNİ ÖNLEMEK İÇİN TASARLANDI
BioNTech’in deneysel enflamatuar olmayan aşısının ise miyelin tabakasına karşı görülen anormal bağışıklık tepkilerini azaltmak için tasarlandı.
BioNTech’teki araştırmacıların Almanya’daki Johannes Gutenberg Üniversitesi Mainz Araştırma Enstitüsü’ndeki meslektaşları ile birlikte yürüttüğü çalışmanın sonuçları ünlü ‘Science’ dergisinde de yayımlandı.
Değerlendirilen tüm fare modellerinden elde edilen sonuçlar, aşının MS hastalığının gelişimini önlediğini veya hastalığı erken aşamada durduğunu ortaya koydu. Ayrıca hayvanların motor sinirlerinin işlevini geri kazandığını gösterdi. Bununla birlikte, tedavi edilen farelerin beyin ve omuriliğinde önemli ölçüde az sayıda proinflamatuar bağışıklık hücresi ve daha az miyelin hasarı görüldü.
Bilim insanları, tedavi edilen farelerin genel bir bağışıklık bastırma belirtisi göstermediğini de belitti. Bu durum ise MS hastaları için mevcut bağışıklık bastırıcı tedavilerle ilişkili olumsuzlukların üstesinden gelebileceğine dair büyük bir umut yarattı.
SADECE ZARARLI HÜCRELERİ HEDEF ALIYOR
MS, bağışıklık sisteminin sinir liflerini örten yağlı koruyucu kılıf olan miyeline saldırması durumunda ortaya çıkıyor. Bu nedenle, MS ve diğer otoimmün hastalıklar için tedavi geliştirmedeki ana amaç, tüm bağışıklığı baskılamadan miyeline saldıran hücreleri spesifik olarak etkisiz hale getirilmesi amaçlanıyor. Ancak, MS hastalığına karşı geliştirilen mevcut tedaviler, miyeline saldıran bağışıklık hücrelerinin yanı sıra, vücudu yabancı mikrorganizmalara karşı koruyan tüm bağışıklık sistemini etkisiz hale getiriyor. Bu durum ise MS hastalarının bağışıklık tepkilerini bozuyor.
Bilim insanları, geliştirilen deneysel aşıyla, bağışıklık sistemini düzenleyen T hücrelerinin (Treg’ler) yeniden eğitilerek sadece miyeline saldıran hücrelere odaklandığı ve bağışıklık sisteminini yapısının bozulmadığı belirtti. Geleneksel aşılardan iki yönüyle farklı olan BioNtech aşısı, bir kişinin bağışıklık sistemini belirli mikropları veya molekülleri tanıması, ezberlemesi ve kolayca savaşması için uyarmak yerine, belirli bir moleküle karşı bağışıklık toleransını teşvik ediyor. Bunu protein parçacıkları yerine hücrelere haberci RNA (mRNA) protein üretimi için bir şablon görevi gören DNA’dan üretilen ara molekülleri ileterek gerçekleştiriyor.
DİĞER OTOİMMÜN HASTALIKLAR İÇİN DE UMUT VERİCİ
BioNTech, çeşitli kanser türleri ve Kovid-19 enfeksiyonu için aday tedaviler geliştirmek için mRNA teknolojisini kapsamlı bir şekilde kullandı. Ancak bu aşı, otoimmün hastalıkların tedavisi için bu tür teknolojinin ilk uygulaması olarak tarihe geçti.
Bununla birlikte, BioNTech tarafından geliştirilen MS aşısı, mRNA teknolojisinin diğer otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılabileceğini gösteriyor.
medyaboldTürkiye’de koruma oranı yüzde 91 olarak açıklanan Çin aşısının Brezilya’daki sonuçları vahim
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder