Dünyanın en büyük firmaları Çinli kuruluşlarla ardı ardına iş yapmayı bırakıyor. Son olarak Japonya’daki dev firmalar Uygur politikası nedeniyle Çinli şirketlerle iş anlaşmalarını gözden geçirme kararı aldı. Türkiye ve Türk firmalardan ise bugüne kadar bir ses çıkmadı.
BOLD – Japonya’da 12 büyük şirket Sincan bölgesindeki Müslüman Uygur azınlığın zorla çalıştırılmasından yararlandığı tespit edilen Çinli ortaklarıyla işlerini bırakacaklarını veya bırakmayı düşüneceklerini açıkladı.
Onlar arasında Sony, Toshiba, Hitachi, Fast Retailing, Ryohin Keikaku gibi uluslararası ticaret yapan markalar bulunuyor.
ABD ve İngiltere’nin pamuk ve Sincan bölgesinden gelen diğer ürünlere ithalat kısıtlamaları getirmesinin ardından, diğer ülkelerde de “insan hakları ihlallerine karşı harekete geçmeleri” için baskı artıyor.
Japonya hükumeti bugüne kadar Çin’i kışkırtma korkusuyla benzer yaptırımları yavaş uygulamakla eleştiriliyordu.
82 KÜRESEL ŞİRKET
Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü (ASPI), geçen yılki bir raporda, 82 küresel şirketi Sincan dışındaki Uygur işçilerinin istismar edici iş gücü transferi programları aracılığıyla kullanımından doğrudan veya dolaylı olarak yararlandığını tespit etmişti.
Merkezi Washington’da bulunan Küresel Politika Merkezi de (Center for Global Policy), Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki pamuk tarlalarında devlet tarafından zorla çalıştırılan Uygur Türkleri ile ilgili bir rapor yayımlamıştı.
Raporda, Uygur Türkleri ve diğer azınlıkların, çalışma kampları dışında Sincan’ın batı bölgesindeki pamuk tarlalarında zorla çalıştırıldıklarına dair görüntülü ve yazılı somut kanıtlar sunuldu.
Sincan’daki üç bölgedeki pamuk tarlalarına 2018 yılında 570 bin kişinin zorla devlet tarafından gönderildiği kaydedilen raporda, polis gözetiminde zorla pamuk toplama işinde çalıştırılan Uygur Müslümanlara çok düşük ücret verildiği aktarılmıştı.
AKP HÜKUMETİ VE TÜRK FİRMALAR SESSİZ
Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü’nün dünya çapında yankı uyandıran raporunun ardından bu konuda küresel çapta bir farkındalık oluştu.
ABD, İngiltere, Avrupa Birliği ve Almanya, Uygurların sömürüsüne dayanan şirketlerle iş yapmayı durdurmak için adımlar attı ve atıyor. Ancak AKP hükumeti ve Türk firmalardan bu konuda ne bir adım atıldı ne de bir açıklama yapıldı.
Çin dünyadaki pamuğun beşte birini üretiyor. Çin’deki pamuk üretiminin yüzde 80’i ise, Uygur Türkleri’nin yaşadığı Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yapılıyor.
Tekstil sanayisi ile ön plana çıkan Türkiye’de hangi şirket ve kuruluşların Çin’den Uygurların sömürüsü ile elde edilen pamuğu ve ipliği kullandığı bilinmiyor. Bu konuda yapılmış bir çalışma da bulunmuyor.
Türk devletinin ve Türk iş dünyasının Müslüman Uygur Türklerine karşı yapılan haksızlıklar konusundaki umursamaz tavrı, milliyetçiliğin köpürtüldüğü şu günlerde oldukça dikkat çekiyor.
Batı dünyasında bu konuda oluşan farkındalık ise takdir topluyor.
İNGİLTERE, YASAL DÜZENLEME YAPACAĞINI AÇIKLADI
İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, Parlamentoda Ocak ayında yaptığı açıklamada, Çin’in Şincan Uygur Özerk Bölgesi’yle bağlantılı ürünlerin ülkedeki tedarik zincirine girmesini engellemek amacıyla şirketlere yönelik yeni düzenlemeler getireceğini duyurdu.
Modern Kölelik Yasası’nın para cezalarını içerecek şekilde sertleştirileceğini belirten Raab, tedarik kurallarına uymayan şirketlerin hükümet sözleşmelerinden men edileceğini ve özellikle Sincan’dan gelen ürünler üzerinde ihracat kontrolleri başlatılacağını belirtti.
AVRUPA PARLAMENTOSUNDAN ŞİRKETLERE ÇAĞRI
Avrupa Parlamentosu’nda da Aralık ayında bütün siyasi grupların katılımıyla “Zorla çalıştırma ve Sincan Uygur Özerk Bölgesindeki Uygurların durumu” konulukarar tasarısını kabul etti.
Tasarıda “Çin hükümetinin yürüttüğü zorla çalıştırma, özellikle Uygur, Kazak, Kırgız ve diğer Müslüman azınlık gruplarının Sincan’daki fabrikalarda ve kapalı kamplarda sömürülmesi sistemi, zorla çalıştırılan kişilerin Çin’in başka yerlerine gönderilmesi, bilinen Avrupa markaları ve şirketlerinin zorla çalıştırmadan faydalandığı gerçeği” kuvvetli şekilde kınandı.
Milletvekilleri, özel sektörden Sincan ile ilişkilerini değerlendirmelerini, arz zincirlerinde insan haklarına uyulduğunun tespiti için denetim yapmalarını, uyulmuyorsa iş ilişkilerini kesmelerini istedi.
ABD’DE TASARI TEMSİLCİLER MECLİSİNDEN GEÇTİ, SENATO’DA BEKLİYOR
ABD Temsilciler Meclisi de Doğu Türkistan’da zorla çalıştırma yoluyla imal edilen ürünlerin ABD’ye ithalatının yasaklanmasını ve işçi kaçakçılığına karışan kişilere yaptırım uygulanmasını öngören bir tasarıyı Eylül ayında kabul etti.
Tasarının yasalaşması halinde, Çin’in dünyaya ihraç ettiği pamuğun yüzde 80’inin geldiği Doğu Türkistan bölgesinden alım durdurulacak. Ayrıca bu bölgede üretilen birçok malın alımı yasaklanacak.
Ancak başta Apple ve Nike gibi ünlü markalar olmak üzere Çin’de üretim tesisi bulunan birçok ABD’li firmanın, bu tasarıya karşı lobi yaptığı iddia edilmişti. Söz konusu tasarı halen Senatoda bekliyor.
XPCC FİRMASINDAN İTHALAT YASAĞI
ABD, geçtiğimiz yıl Uygur Türklerinin zorla çalıştırıldığı gerekçesiyle, Çin’in pamuğunun yüzde 30’una yakınını üreten ve Çin ordusuna yakın olduğu bilinen Sincan Üretim ve İnşaat Şirketinden (XPCC) pamuk ürünlerinin ithalatını yasakladı.
ABD Gümrük ve Hudut Muhafaza İdaresinden yapılan açıklamada, İç Güvenlik Bakanlığı’nın tüm ABD limanlarındaki personele, XPCC’den gelen pamuk ürünlerinin alıkonulması talimatını verdiği duyuruldu.
ABD Hazine Bakanlığı da XPCC ile doğrudan iş yapılmasını yasaklamıştı.
ALMANYA’DA TEDARİK ZİNCİRİ YASASI YOLDA
Almanya’da da küresel çapta faaliyet yürüten büyük Alman şirketlerini insan hakları ve çevre koruma konularında dünya çapındaki tedarikçilerinden tutan ‘Tedarik Zinciri Yasası’ yolda.
Küresel çapta faaliyet yürüten büyük Alman şirketlerini gelecekte insan hakları, çocuk işçiliği, doğal kaynaklar ve iklim koruma konusunda daha fazla sorumluluk altına alacak olan Tedarik Zinciri Yasası üzerinde Almanya’daki hükümet ortakları uzlaştı.
Federal hükümeti oluşturan Başbakan Angela Merkel’in partisi Hristiyan Demokrat Birlik (CDU), küçük ortağı Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) tarafından hazırlanan yasa tasarısının önümüzdeki ay bakanlar kuruluna gelmesi, yaz tatiline girilmesinden önce de oylanarak Federal Meclis’ten geçmesi planlanıyor.
Yasanın Uygur Türklerine karşı yapılan insan hakları ihlalleri nedeniyle Çinli firmalarla iş yapan Alman firmaları zorlaması bekleniyor.
H&M, PAMUK TEDARİĞİNİ DURDURDU
İsveç merkezli dünyaca ünlü giyim firması H&M de Eylül ayında etnik azınlıkların “zorunlu çalıştırılması” nedeniyle Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nden pamuk tedarik etmeyeceğini duyurdu.
Bu kapdamda H&M, Çinli iplik üreticisi Huafu Fashion ile sözleşmelerini iptal etti.
190 ÖRGÜTTEN ÜNLÜ MARKALARA ÇAĞRI
Geçen yıl aralarında Uluslararası Kölelik Karşıtı Örgüt (Anti-Slavery International), İşçi Hakları Konsorsiyumu (WRC), İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), ABD merkezli AFL-CIO İşçi Sendikası ve Uygur İnsan Hakları Projesinin de bulunduğu 190’dan fazla insan hakları örgütü, Uygur, Kazak, Kırgız ve diğer Türki azınlıkların fabrikalarda zorla çalıştırılmasıyla ilgili ortak bir açıklama yapmıştı.
36 ülkeden ortak açıklamaya imza atan örgütler, ünlü markalara, Doğu Türkistan’da Uygur Türklerinin zorla çalıştırıldığı fabrikalarla ve tedarikçilerle iş birliğine son vermeleri çağrısında bulunmuştu.
ÇİN’DEKİ PAMUK ÜRETİMİNİN YÜZDE 80’İ SİNCAN’DA
Çin dünyadaki pamuğun beşte birini üretiyor. Çin’deki pamuk üretiminin yüzde 80’i ise, elverişli iklim şartları ve verimli toprakları sebebiyle Uygur Türklerinin yaşadığı Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yapılıyor.
Birleşmiş Milletler ve dünyanın önde gelen sivil toplum örgütlerinin verilerine göre şu anda Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde 1 milyona yakın Uygur Türkü, Kazak ve diğer Müslüman etnik azınlıklar Pekin yönetimi tarafından toplama kamplarında zorla çalıştırılarak ucuz işgücü olarak kullanılıyor.
İŞGÜCÜ TRANSFER PROGRAMI
Çin’de ‘İş gücü transfer programı’ kapsamında toplama kamplarından ya da kırsal kesimden getirilen Doğu Türkistanlılar, fabrikalara sevk ediliyor.
Programa zoraki tabi tutulan Uygurların Mandarince (Çince) öğrenmeleri ve haftalık törenlerde Çin Komünist Partisi’ne (ÇKP) sadakat yemini etmeleri gerekiyor.
Uygurların modern kölelik olarak tanımladığı program, devlet medyası tarafından yoksulluğu azaltıcı bir adım olarak tanımlanıyor ve övgüyle anlatılıyor.
medyaboldLibya’da güç mücadeleleri: İçişleri Bakanı’na suikast iddiasını diğer devlet kurumu yalanladı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder