Çin, Avrupa ve Türkiye, Temmuz ayında sellere teslim oldu. Dramatik görüntülerin yaşandığı sellerde yüzlerce kişi hayatını kaybetti. Avrupa ve Çin’de yaşanan selleri meteorologlar yüz yılın hatta bin yılın yağışına bağladı. Peki son dönemde bu tür felaketler neden arttı? Yıkım gücü neden bu kadar yükseldi?
BOLD ANALİZ – Temmuz ayında Almanya son 100 yılın en büyük sel felaketini yaşadı. Avrupa’nın ekonomik lokomotifi Almanya, gelişmemiş ülkelerdeki sel manzalarıyla tanıştı. Çin’in Henan eyaleti ise meteorologların deyimiyle ‘bin yılda bir görülebilen’ bir yağışla karşılaştı. Sel ve su taşkınlarından Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi de nasibini aldı.
ÇİN’DE ‘BİN YILDA BİR GÖRÜLEN’ SELLERDE 51 KİŞİ ÖLDÜ
Çin’in Henan Eyaleti’nde bir haftadır devam eden rekor yağışlar sonucu on binlerce kişi evlerinden tahliye edildi, 51 kişi hayatını kaybetti.
Eyalet yetkililerinin verdiği bilgiye göre 500’ün üzerinde kişi kurtarıldı, yaklaşık 200 bin kişi de bölgeden tahliye edildi.
Ülkedeki önemli lojistik merkezlerden olan eyalette tren seferleri iptal edildi, otobanlar kapatıldı ve birçok uçak seferi de iptal edilmek zorunda kaldı. Baraj sularının da yükselmesi nedeniyle uyarı verildi.
Cumartesi gününden Salı akşam saatlerine kadar devam eden yağışlar sonucu, kentteki Sarı Nehri’nde bir yılın toplamından daha fazla yağmur suyu toplandığı belirtildi. Çin basınında yer alan haberlere göre, meteorologlar böylesi bir yağışın ancak “bin yılda bir olabileceğine” dikkat çekiyor.
Eyalette bulunan bir barajın da yıkılma tehlikesinde olduğu ve ordunun yükselme nedeniyle bölgeye gönderildiği bildiriliyor.
Çin Devlet Başkanı Şi Jinping devlet televizyonundan yaptığı açıklamada, sel baskınlarıyla mücadelenin zorlaştığını ifade etti.
ANNE 4 AYLIK BEBEĞİNİ KURTARIRKEN CANINDAN OLDU
Çin’de Henan eyaletinde yıkılan bir binadan 4 aylık bebeğini güçlükle çıkaran bir anne, enkaz altından kurtarılamadı.
Toprak kayması nedeniyle yıkılan binada 24 saat enkaz altında kalan anne ve bebeğini kurtarmak için yoğun bir çaba sarf edildi.
Annenin, kurtarma ekiplerine bebeğini teslim ettiği anlar internette milyonlarca kişiye ulaştı. Ancak annesi, kurtardığı bebeği kadar şanslı değildi.
Çin medyasına konuşan aile üyesi Zhao, olayı şöyle anlattı: “Bebeğin sesini duydum. Tam o sırada kurtarma ekipleri yetişerek bebeği çıkarmaya girişti. Bebek, annesi tarafından daha yüksek bir noktaya çıkarılmıştı.”
Ekipler 4 aylık bebeği hastaneye yetiştirdiler. Bebeğin sağlık durumunun iyi olduğu aktarıldı.
Annenin cansız bedeni ise Perşembe günü bulundu. Kurtarma ekipleri, annenin bebeğini yukarı kaldırdığı sırada yaşamını yitirdiğini tahmin ediyor.
“YÜZ YILLIK BİR SEL NİTELENDİRMESİ YETERSİZ KALIR”
Avrupa’da Almanya ve Belçika’yı vuran sel felaketinde ölü sayısı 213 olarak açıklandı. Hala kayıpların olduğu iki ülkede can kaybının daha da artması bekleniyor.
Almanya’da Rheinland-Pfalz, Kuzey-Ren Vestfalya ve Bavyera eyaletlerini etkileyen aşırı yağışların neden olduğu sel ve su baskınlarında ölenlerin sayısı 176’ya çıktı.
Rheinland-Pfalz eyaletinde hala 155 kişi aranıyor ancak bu kişilerin hayatta kalma şansının az olduğu belirtiliyor.
Alman Meteoroloji Dairesi (DWD), selden etkilenen bölgelerde hafta sonunda yine şiddetli yağışların beklendiğini duyurdu.
Belçika Ulusal Kriz Merkezi, geçen hafta meydana gelen sellerde hayatını kaybedenlerin sayısını 37 olarak açıkladı. Ülkede kayıp sayısı ise 6.
Alman Meteoroloji Dairesi sözcüsü Uwe Kirsche’nin yaptığı açıklamaya göre, ülkedeki sel için uyarı sistemi çalışıyordu ancak bu kadar yüksek miktarda yağış beklenmiyordu. Kirsche bu miktar için, “Yüz yıllık bir sel nitelendirmesini yapmak yetersiz kalacaktır” açıklamasını yaptı.
Uzmanlara göre, bu boyutta yüksek bir yağış, Kuzey Atlantik Bölgesi’ne iklim değişikliği ve küresel ısınmanın verdiği bir mesaj olarak kabul ediliyor.
SELLER BİR HAFTADA DOĞU KARADENİZ’İ İKİ KEZ VURDU
Doğu Karadeniz’de geçen haftaki sel felaketi sonrası bir kez daha yağışlar nedeniyle sel ve heyelanlar meydana geldi. Yaralarını sarmaya çalışan Rize ve Artvin’de bir kez daha su baskınları yaşandı. Perşembe akşam saatlerinde başlayan sağanak nedeniyle Artvin ve Rize’de yollar sel nedeniyle kapandı.
Sabah saatlerinde selin yol açtığı hasarın anlaşılmaya başladığı Artvin’de bir kişinin kaybolduğu, alt ve üst yapıda ağır hasarların oluştuğu bildiriliyor.
Selin çekildiği Arhavi ilçesinde 430 ev ve iş yerinin zemin ve bodrum katlarının balçığa gömüldüğü ve onlarca aracın hurdaya döndüğü belirtildi. Vatandaşlar ev ve iş yerlerinde temizlik çalışması başlatırken, ulaşım, su ve elektrik hatlarındaki hasar ve arızalar giderilmeye çalışılıyor.
Artvin’in Arhavi ilçesinde beş bin kişinin yaşadığı Boğaziçi Mahallesi sular altında kaldı. Artvin ve Rize’de hasar gören 56 trafo nedeniyle 3 bin 45 abone elektriksiz kaldı. Arhavi’de 3 karayolu, 30 köy ve 19 yayla yolu da sel ve heyelanlarda ulaşıma kapandı.
Rize’de 14 Temmuz Çarşamba günü başlayan sağanak yağışlar sonrası 7 saatte metrekareye 220 kilogram yağış düşmüş, aşırı yağışların yol açtığı sel felaketinde Rize ve Artvin’de büyük hasar oluşmuştu. Sel ve heyelanlar nedeniyle Rize’de altı, Artvin’de de dört kişi hayatını kaybetmişti. Rize’de kayıp 2 kişi hala bulunmadı.
“BİR YANDA SEL BİR YANDA KURAKLIK”
Birleşmiş Milletler dünya genelinde doğal felaketlerin, iklim değişikliğinin artan olumsuz etkileri nedeniyle çoğaldığına dikkat çekti. Son 49 yılda sel ve kuraklığın yol açtığı zararın bilançosunu çıkardı.
BM’ye bağlı Dünya Meteroloji Teşkilatı (WMO) Genel Sekreteri Petteri Taalas Cuma günü Cenevre’de yaptığı açıklamada, kuraklık, fırtına, sel ve mevsim normalinin üzerinde hava sıcaklıkları nedeniyle dünya genelinde bir milyonun üzerinde kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
YERKÜRE GİTTİKÇE ISINIYOR
Taalas, “Şiddetli yağışlar genellikle iklim değişikliğinin bir işareti. Atmosfer ısınmaya devam ettikçe daha fazla nem birikiyor ve bu da fırtınalarda daha fazla yağış olması ve sel ihtimalinin artması anlamına geliyor” dedi.
Taalas açıklamasında, 1970-2019 yılları arasında dünya genelinde 650 bin kişinin kuraklık nedeniyle öldüğünü ifade etti. Fırtınalar nedeniyle 580 bin kişi hayatını kaybederken, sel felaketlerinde yaklaşık 59 bin kadın, çocuk ve erkek yaşamını yitiridi. Mevsim normalleri dışındaki sıcaklık derecelerinin de 56 bin kişinin hayatına mal olduğu bilgisi verildi.
“ATMOSFERDE ARTAN SU BUHARI SEL İHTİMALİNİ ARTTIRIYOR”
Dünya Meteoroloji Teşkilatı (WMO), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile iklim üzerine araştırmalar yürüten organizasyonlara göre, küresel ısınma, buzulların erimesine, bu yolla suların yükselmesine ve sellere neden olurken yağış kaynaklı sellere de doğrudan etki ediyor.
WMO verilerine göre, dünyada sıcaklık 1900 öncesi döneme kıyasla sıcaklık 1,2 derece arttı. Bu veriler ışığında 2016, dünya tarihinin en sıcak yılı, 2020 ise en sıcak ikinci yıl oldu.
Sıcaklığın artması ile buzulların erimesi ve suları buharlaşma oranları da yükseldi. İngiltere merkezli ActionAid insani yardım kuruluşunun paylaştığı verilere göre, her 1 derece sıcaklık artışı, atmosferde tutulabilen su buharı miktarını yüzde 7 oranında artırıyor.
Bu durum, bulut oluşumunu da etkilerken ekvatordan kutuplara gittikçe yağış miktarını ve sürekliliğini de artırıyor, özellikle de sıcak hava akımının hareket yönündeki Kuzey Atlantik bölgesini etkiliyor.
Kuzey Atlantik Bölgesi, Kuzey Avrupa’da okyanus kıyısına 300 kilometre uzaklıkta bulunan tüm bölgeleri kapsıyor.
ABD merkezli Woodwell İklim Araştırmaları Merkezi araştırmacısı Jennifer Francis’e göre, dünyada görülecek fırtınalar eskisine göre daha fazla su taşıyacak, yani daha yüksek miktarda yağışlar gerçekleşecek.
Francis’e göre bu durum, sellerin yanında nehirlerin taşmasına da neden olacak.
Bin yılın felaketi olarak adlandırılan seller ne anlama geliyor? yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder