Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de karasuları kaç deniz mili?

Türk halkı, Erdoğan’ın politik hedeflerine söylem desteği vererek kendileri için iktidar alanı açmaya çalışan, duruşlarını Kemalist ve tam bağımsızlık yanlısı olarak tanımlayan, gerçekte kime hizmet ettikleri zamana ve şartlara göre değişen askerlerin ortaya attığı Mavi Vatan kavramı üzerinden yoğun bir deniz propagandasına maruz kalıyor. Üç tarafı denizlerle çevrili bir ülke olmasına rağmen şimdiye kadar denizcileşememiş, siyasi, askeri ve ekonomik alanlarda denizlerden yeterince istifade edememiş bir ülke için denizciliğin ülke gündemini işgal etmesi, halkın bu konuda bilinçlenmesi olumlu bir gelişme olarak değerlendirebilir.

FATİH YURTSEVER | BOLD ANALİZ

Ancak yapılan tartışmaların hamasetten öteye gidememesi, derinlikten yoksun olması, her şeyden önemlisi de Türkiye’nin menfaatinden daha ziyade Erdoğan ve koailisyonunun menfaatine odaklı olması, yakın vadede başta Doğu Akdeniz olmak üzere tüm denizlerde Türkiye’nin hak ve menfaatlerini tehlikeye atıyor. Gerçek sorunların konuşulmasını perdeliyor.

KARADENİZ’DE GÜÇ DENGESİ RUSYA’DAN YANA

Rusya, Kırım’ı ilhak ettikten sonra Karadeniz’de güç dengesini kendi lehine çevirdi. Yunanistan, ABD’nin Üç Deniz İnisiyatifi ile Karadeniz, Baltık Denizi ve Adriyatik’i birbirine bağlayacak, Doğu Avrupa, Balkanlar ve Baltık Ülkeleri üzerinde kontrol sağlamasına hizmet edecek politikalarına verdiği destek karşılığında alacağı silahlı insansız hava araçları, keşif gözetleme sistemleri ve F-35 uçakları ile Ege Denizi’nde güç dengesini kendi lehine değiştirecek.

DOĞU AKDENİZ’DE İŞLER KARIŞIK

Doğu Akdeniz’de ise durum içinden çıkılmaz bir hal almış durumda. Oluşan Türkiye karşıtı koalisyonda gedik açmak için İsrail’e uzatılan el havada kaldı. Mısır Yunanistan Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) Sınırlandırma Anlaşması da daha önce zafer sarhoşluğu içerisinde yoğu propagandası yapılan Türkiye-Libya anlaşması gibi, BM’de tescil edildi. AB’nin mart ayında yapacağı zirveden çıkabilecek olası yaptırımları engellemek için Oruç Reis gemisinin sismik araştırma gemisin faaliyetleri Antalya Körfezi ve açıkları ile sınırlandırıldı.

MAVİ VATAN VE KARASULARIMIZIN DURUMU

İzlenen yanlış ve hamasi Mavi Vatan politikası sayesinde üç tarafımız denizler yerine hak ve menfaatlerimize karşı oluşturulmuş koalisyonlar ile çevrildi. Peki, uğruna bu kadar şeyi kaybetmeyi göze aldığımız, temelde egemenliğimizin olmadığı sadece egemen haklara sahip olduğumuz Kıta sahanlığı ve MEB kavramlarını Mavi Vatan ile ön plana çıkarırken, devletimiz egemenliği altında bulunan karasularımızda durum nedir? Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de karasuları kaç deniz milidir?
1982 BM Deniz Hukuk Sözleşmesi (BMDHS)’ne göre her devlet karasuları genişliğini tespit etme hakkına sahip. Ancak karasuları genişliği 12 deniz milinden fazla olamaz. Türkiye’nin karasuları Lozan’da 3 deniz mili olarak belirlendi. 1964 yılında yürürlüğe giren karasuları kanunu ile genişlik 6 deniz miline çıkarıldı. Bu kanuna göre 6 deniz milinin üzerinde karasuyu ilan etme durumu mütekabiliyet esasına bağlandı.

Halen yürürlükte olan karasuları kanunu ise 1982 yılında yürürlüğe giren 2674 sayılı karasuları kanunu. Bu kanunun birinci maddesi; Türk karasularının genişliği altı deniz milidir. Cumhurbaşkanı, belirli denizler için, o denizlerle ilgili bütün özellikleri ve durumları göz önünde bulundurmak ve hakkaniyet ilkesine uygun olmak şartıyla, 6 deniz milinin üstünde karasuları genişliği tespit etmeye yetkilidir.” hükümlerine haiz. 2674 sayılı kanun da karasuları genişliği 6 deniz mili olarak belirlenmesine rağmen 29 Mayıs 1982 tarihinde Bakanlar kurulu mütekabiliyet esasları doğrultusunda 8/4742 sayılı karar ile Karadeniz ve Akdeniz’de 1964 yılında yürürlüğe giren kanun ile uygulanan durumun sürdürülmesine karar verildi.

BM’YE GÖRE TÜRKİYE’NİN DOĞU AKDENİZ’DEKİ KARASULARI BELLİ DEĞİL

Karasuları açısından Karadeniz ve Ege’de durum net olmasına rağmen (Karadeniz:12 deniz mili, Ege Denizi: 6 deniz mili) Doğu Akdeniz için aynı şey söz konusu değil. BM kaynaklarında diğer kıyıdaş ülkelerin Doğu Akdeniz’de karasuları 12 deniz mili iken, Türkiye’nin karasularının kaç deniz mili olduğuna dair bir bilgi mevcut değil. Fiili uygulamada ise Türkiye 1980’li yıllarda Millî Savunma Bakanlığının aldığı bir karara istinaden Doğu Akdeniz’de karasularını Antalya Kemer’den geçen boylamın batısından 6 deniz mili, doğusunda ise 12 deniz mili olarak uygulamaktadır. Doğu Akdeniz’de MEB ilan edilmediğinden, Kemer’in batısında kıyılarımızdan itibaren 6-12 deniz mili arasındaki deniz alanı uluslararası açık deniz alanı olarak kabul edildiği için, üçünü ülkeler tarafından kullanılıyor. İronik bir şekilde Mavi Vatan derken, hakkımız olan karasularımıza sahip çıkmayarak üçüncü ülkelerin kullanımına açıyoruz.

Bu konu, bugüne kadar dikkat çekmemiş olabilir. Ancak Libya ile yapılan MEB sınırlandırma anlaşmasının tetiklemesi ile sonuçlanan Yunanistan-Mısır MEB sınırlandırma anlaşması, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki karasuları konusunu daha hassas hale getirdi. Muhtemel bir çok taraflı müzakere ortamında, Türkiye’nin hak ve menfaatlerini daha sağlam bir şekilde müzakere edebilmesi için, Doğu Akdeniz’in tamamında karasularını 12 deniz mili olan ilan etmesi ve bunu derhal BM’ye deklare etmesi gerekiyor.

Hülasa; Mavi Vatan hamaseti ile kahramanlık hikayesi yazıp, yelkenlerine rüzgâr basanları ve cebini dolduranları sessizlikle izleyen Dışişleri meslek memurlarının tarihe not düşmek adına duruma el koyup, seslerini yükseltmelerini istemekten başka bir çıkar yolu görünmüyor. Mavi Vatan derken anavatan elden gidiyor.

medyabold