AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bütçeden tahsis edilen örtülü ödenek harcaması katlanarak artıyor. 2020’de Erdoğan’a ayrılan örtülü ödenek bütçesi 5.4 milyar TL iken 2021 bütçesindeki rakam 6.7 milyar TL’ye yükseldi. Devletin gizli kasası hüviyetindeki örtülü ödenek nedir, nereye harcanıyor, hangi başbakan ne kadar harcadı…
BOLD – Erdoğan döneminde rekor artış gösteren ve harcamaları gizli tutulduğu için denetlenemeyen örtülü ödenekle ilgili merak edilen detaylar…
ERDOĞAN TEK BAŞINA KULLANIYOR
Türkiye’de bütçe görüşmeleri sırasında muhalefetin gündemde tuttuğu konuların başında örtülü ödeneğe ayrılan bütçe geliyor. Kapalı istihbarat ve savunma hizmetlerinde kullanıldığı için nereye harcandığı bilinmeyen örtülü ödenek uzun yıllar başbakanlara tahsis edildi. Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığına seçilmesinin ardından Ahmet Davutoğlu’nun başbakanlığı döneminde 2015 yılında yapılan yasal değişiklikle Erdoğan örtülü ödeneği Cumhurbaşkanlığı görevinde de kullandı. 2018 yılından itibaren başbakanlığın kaldırılıp başkanlık sistemine geçilmesinin ardından ise örtülü ödeneği Erdoğan tek başına kullanıyor.
ÖRTÜLÜ ÖDENEK NEDİR, NERELERDE KULLANILIR?
Örtülü ödenek harcaması gizli yapılması nedeniyle nereye ve hangi hizmetlere harcandığı açıklanmıyor. Kanuna göre; kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetleri, Devletin millî güvenliği ve yüksek menfaatleri ile Devlet itibarının gerekleri, siyasi, sosyal ve kültürel amaçlar ve olağanüstü hizmetlerle ilgili Devlet ve Hükümet icapları için kullanılmak üzere Cumhurbaşkanlığı bütçesine konulan ödeneğe örtülü ödenek deniliyor. Cumhurbaşkanlığı bütçesine konulacak “gizli hizmet gideri” adı altındaki örtülü ödenekten MİT, Emniyet Genel Müdürlüğü, İçişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Milli Güvenlik Kurulu ve Ticaret Bakanlığı da harcama yapabiliyor.
ÖRTÜLÜ ÖDENEK NE KADARDIR?
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na göre örtülü ödenek, genel bütçe başlangıç ödeneklerinin binde 5’i, yedek ödenek ise yüzde 2’sini geçemiyor. 1 trilyon 346.1 milyar liralık 2021 bütçesi baz alındığında AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gelecek yıl bütçeden harcayacağı örtülü ödenek tutarı 6.7 milyar lira olacak. Erdoğan’ın örtülü ödenek bütçesi 2020’de 5.4 milyar TL olarak belirlenmişti. 2020’ye göre Erdoğan’ın kullanacağı örtülü ödenek bütçesinde 1.3 milyar TL artış yaşanacak.
Eski Başbakan Bülent Ecevit
ÖRTÜLÜ ÖDENEKLE ÖZEL HARP DAİRESİ FİNANSE EDİLDİ
Erdoğan döneminde harcama rakamları rekor kıran örtülü ödenek 1970’lerdeki kontrgerilla ve derin devlet tartışmalarıyla gündeme geldi. Eski Başbakanlardan Bülent Ecevit, 28 Kasım 1990’da Milliyet gazetesinde yayınlanan röportajında örtülü ödenekle ilgili şu açıklamaları yaptı: “1974’teki başbakanlığım sırasında, zamanın Genelkurmay Başkanı rahmetli Orgeneral Semih Sancar başbakanlığın örtülü ödeneğinden acil bir ihtiyaç için birkaç milyon istedi. Benden istenen miktar örtülü ödenekteki paranın tümüne yakındı… Genelkurmay’dan bu paranın ne amaçla istendiğini sormak zorunda kaldım. ‘Özel Harp Dairesi için istiyoruz’ yanıtı geldi. Öyle bir resmi dairenin o zamana kadar adını bile duymamıştım… ‘Şimdiye kadar bu dairenin giderleri nereden karşılanıyordu’ diye sordum. O zamana kadar dairenin tüm giderlerini bir gizli ödenekle ABD’nin karşıladığı; ancak artık ABD’nin bu parasal katkıyı kestiği, o nedenle Başbakanlık’ın örtülü ödeneğinden para istemek zorunda kalındığı bana bildirildi…”
Eski Başbakan Tansu Çiller’i dolandıran Selçuk Parsadan.
ÇİLLER, PARSADAN’A ÖRTÜLÜ ÖDENEKTEN PARA KAPTIRDI
Eski başbakanlar döneminde de gündeme gelen örtülü ödenek Tansu Çiller döneminde dolandırılma olayıyla gündeme geldi. 1993-1996 yıllarında başbakanlık yapan Çiller’in kendisini telefonla arayıp emekli Orgeneral Necdet Öztorun’un adını kullanan dolandırıcı Selçuk Parsan7ın örtülü ödenekten 5.5 milyar lira para kaptırdığı ortaya çıkmıştı. Refah-Yol hükümeti döneminde 1996-1997 döneminde bir yıl başbakanlık yapan Necmettin Erbakan örtülü ödenekten 6.3 milyon TL harcadı. 1997-1999 yılları arasında Başbakanlık koltuğunda oturan eski başbakan Mesut Yılmaz, 1998’de örtülü ödenekten 8.8 milyon lira harcadı. 1999’dan 2002’ye kadar başbakanlık yapan Bülent Ecevit ise, 3 yılda toplam 170 milyon lira örtülü ödenek harcaması yaptı.
ERDOĞAN DÖNEMİNDE ÖRTÜLÜ ÖDENEKTE REKOR ARTIŞ
AKP’nin iktidara geldiği 2002’nin ardından 2003’ten itibaren kullanmaya başladığı örtülü ödenek harcaması 17 yılda adeta rekor kırdı. 2003 yılında 98.3 milyon TL örtülü ödenek bütçesi, 5.4 milyar TL’ye yükseldi. 2021 bütçesinde ise Cumhurbaşkanlığına tahsis edilen örtülü ödenek bütçesi 6.7 milyar TL’ye çıkarıldı. Yedek ödeneğin de dahil edilmesiyle bu rakam 16 milyar olarak öngörüldü.
İşte AKP iktidarı dönemindeki örtülü ödenek bütçeleri:
- 2003 – 98.3 milyon TL
- 2004 – 119.8 milyon TL
- 2005 – 149 milyon TL
- 2006 – 327.4 milyon TL
- 2007 – 436.5 milyon TL
- 2008 – 510.8 milyon TL
- 2009 – 634.4 milyon TL
- 2010 – 706.1 milyon TL
- 2011 – 951.2 milyon TL
- 2012 – 1 milyar 175 milyon TL
- 2013 – 1 milyar 248 milyon TL
- 2014 – 1 milyar 78 milyon TL
- 2015 – 1 milyar 773 milyon TL
- 2016 – 1 milyar 616 milyon TL
- 2017 – 1 milyar 900 milyon TL
- 2018 – 1 milyar 772 milyon TL
- 2019 – 4 milyar 805 milyon TL
- 2020 5 milyar 400 milyon TL
- 2021 6 milyar 700 milyon TL
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder