Avrupa Birliği (AB), önümüzdeki dönemde, Türkiye’deki insan hakları ihlallerinin sorumlularına yaptırım uygulama kararı alabilir. Pazartesi günü düzenlenen AB dışişleri bakanları toplantısında birliğin küresel insan hakları yaptırım rejimi kabul edilmişti.
BOLD – Brüksel bu hafta Türkiye’yi yakından ilgilendiren çok önemli başka bir karara imza attı. “Küresel İnsan Hakları Yaptırım Rejimi,” AB üyesi ülkelerin dışişleri bakanları tarafından kabul edilerek yürürlüğe girdi.
Uzmanlara göre “Avrupa’nın Magnitsky Yasası” olarak adlandırılan yaptırım mekanizması, önümüzdeki haftalarda AB-Türkiye hattında da sıklıkla gündeme gelecek.
CİDDİ İNSAN HAKLARI İHLALLERİNE YAPTIRIM ÖNGÖRÜYOR
AB Dışişleri Bakanları toplantısı
AB tarafından kabul edilen düzenlemelere göre, dünyanın hangi bölgesinde, ülkesinde olursa olsun, “ciddi insan hakları ihlalleri ve suistimallerinin sorumluları” yaptırımlarla hedef alınabilecek.
“Ciddi insan hakları ihlali ve suistimalinin” ne olduğu, hangi hak ihlallerinden söz edildiği ise düzenlemelerde şöyle sıralanıyor: keyfi gözaltı ve tutuklama, zorla kaybedilme, yargısız infaz, işkence ve diğer acımasız, insanlık dışı aşağılayıcı muamele ya da cezalandırma, soykırım, kölelik ve insanlığa karşı işlenen suçlar.
AB ayrıca, barışçıl toplanma ve örgütlenme hakkının, düşünce ve ifade özgürlüğünün, din ve inanç özgürlüğünün yaygın ve sistematik ihlalini de yaptırım uygulanabilecek hak ihlalleri kapsamında tanımlıyor. İnsan ticareti, göçmenlerin kaçakçılar tarafından istismar edilmesi ve cinsel şiddet, taciz de AB tarafından hak ihlali olarak nitelendirebilecek suçlar arasında sıralanıyor.
Yürürlüğe giren düzenlemelerde yaptırım kararı alınması için hak ihlallerinin sistematik ve yaygın olması gerektiği belirtiliyor.
KİMLERE VE NE TÜR YAPTIRIMLAR UYGULANABİLECEK?
Yaptırımlar, insan hakları ihlallerini yapan, bu suçlara karışan, gerçek kişileri, kurumları, resmi ya da hükümet dışı yapıları hedef alabilecek. Yaptırımların suçları işleyenlerle bağlantılı kişi ve kuruluşları da kapsayabileceği belirtiliyor.
Devlet yetkilileri ya da devlet dışı aktörlerin, bu suçları kendi ülkelerinde, başka bir devlette veya sınırlarının ötesinde işlemiş olsalar da yine yaptırımlara hedef olabilecekleri kayda geçiriliyor.
Bu bağlamda, hakkında yaptırım kararı alınan kişilerin, AB topraklarına girişi, seyahati yasaklanabilir, söz konusu kişilerin mal varlığı dondurulabilir ve AB’den herhangi bir kişinin söz konusu kişilere mali veya ekonomik kaynak sağlaması yasaklanabilir.
KİMLER ÖNERECEK? KİM KARAR VERECEK?
İnsan haklarının ihlalinden sorumlu olanlara yaptırım uygulanmasını Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ile üye ülkeler önerebiliyor. Yaptırım kararı ise AB Konseyi’nde oybirliği ile alınabilecek.
İLK İŞARET LÜKSEMBURG’DAN GELDİ
Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn
AB’nin yeni yaptırım rejiminin Türkiye için neden kritik önem taşıdığının ilk işaretini Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn verdi.
Yaptırım mekanizması hakkındaki açıklamasına, “Özellikle Türkiye’ye seslenmek istiyorum” diyerek başlayan Asselborn, insan hakları savunucularının, “hükümet yargısı” olarak nitelendirdiği Türk yargısı tarafından “terörist olarak görülmesinin” kabul edilemez olduğunu, “bunun artık son bulması gerektiğini” söyledi. Bakan Asselborn, yaptırım mekanizmasının kabulünün Türkiye için “uyarı niteliği” taşıdığını da sözlerine ekledi.
MAGNİTSKY YASASI
“Avrupa’nın Magnitsky Yasası” olarak adlandırılan AB’nin insan hakları yaptırım rejimi, ABD’de 2012 yılında, dönemin başkanı Barack Obama tarafından imzalanarak yürürlüğe giren Küresel Magnitsky Yasası’ndan esinlenilerek hazırlandı.
Hatta ABD Yönetimi, 2018 yılında ABD’li Rahip Andrew Craig Brunson’ın Türkiye’de “haksız” bir şekilde gözaltına alınıp tutuklanmasında sorumluluk taşıdıkları gerekçesiyle Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya yaptırım uygulama kararı almıştı. Bakanların ABD’deki olası mal varlıkları bloke edilirken, ABD’li kişi ve kurumların iki bakan ile iş yapması yasaklanmıştı. Rahip Brunson’ın serbest bırakılması ve ABD’ye dönmesi üzerine ABD Yönetimi, bakanlara uygulanan yaptırımların kaldırıldığını duyurmuştu.
medyaboldTürkiye’ye S-400 yaptırımları Temsilciler Meclisi’nden geçti
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder