Ankara Yahudileri’nin son izleri kentsel dönüşümle yok edilecek

Geçmişi milattan önce ikinci yüzyıla dayanan Ankara’daki Yahudi varlığına dair son izler, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bir dönem sayıları 5 bin kişiye kadar yükselen Ankara Yahudileri’nin terk edilmiş evleri, kentsel dönüşüm kapsamına alındı.

BOLD – Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla başkent yapılan Ankara’da, Osmanlı döneminde canlı bir Yahudi Nüfusu vardı. turkishminute.com’da yer alan habere göre İspanya’dan göç eden Yahudilerle sayısı artan Ankara Yahudileri’nin geçmişi milattan öncesine dayanıyor. Bir dönem 5 bin kişilik bir grup olan Ankara Yahudilerinin sayısı şimdilerde 50’ye kadar düşmüş durumda. Ankara’daki üç sinagogdan ikisinden geriye hiçbir iz kalmadı. Son sinagog ise Ankara Sinagogu ismini taşıyor ve çoğunlukla kapalı.

Ankaralı Yahudilerin İsrail’e göç ve Türkiye’deki baskıcı ortam nedeniyle terk ettikleri tarihi bölge, Osmanlı döneminde “Yahudi Mahallesi” olarak adlandırılıyordu. Ahşap ve kilden oluşan iki katlı evler, terkedilmiş olsa da hala Yahudi toplumundan izler taşıyor. Mahalle, Türkiye İsrail ilişkilerinin normal olduğu zamanlarda Ankara Sinagogu’nu ziyaret eden üst İsrailli devlet görevlileriyle gündeme geliyordu. Göçler nedeniyle cemaatsiz kalan Sinagog sadece özel günler ve özel ziyaretçiler için kapısını açıyor.

MİMARLAR ODASI UYARDI

Yahudi Mahallesi’nde son izlerin de yok edileceğine ilişkin uyarı Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nden geldi. Ankara Mimarlar Odası Başkanı Tezcan Karakuş Candan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Ankara’nın simge mekânlarının yer aldığı Yahudi Mahallesi’nde kentsel dönüşüm süreci başlatıldığını açıkladı. Candan, “Kuşku uyandıran yangınların çıktığı Yahudi Mahallesi’nde bir kentsel dönüşüm hazırlığının ne anlama geldiği de çok açıktır. Ankara’nın çok kültürlülüğünün kültürel varlıklarını barındıran Yahudi Mahallesi tehdit altında” dedi.

Yahudi Mahallesini unutulmaktan kurtarmaya çalışan, son durumunu belgeleyen, eski sakinleri ile görüşerek Hermana belgeselini hazırlayansa araştırmacı Enver Arcak, mahallenin bir yıkıma ya da restorasyonla kimliğinin değiştirilmesi tehlikesine dikkat çeken isimlerden.

Hermana, Ankara Yahudilerinin birbirlerine hitap ederken kullandıkları bir kelime.  Belgeselde, çocukluğunu Yahudi Mahallesi’nde geçirmiş, şimdi oldukça yaşlı olan son şahitler anılarını anlattılar. Belgesel hazırlıklarının İsrail’de duyulması sonra çok sayıda fotoğraf ve hatıranın bir araya gelmesini sağladı. Yahudi Mahallesinin görkemli günlerinden kalan fotoğraflar, Yahudi Mahallesi hakkındaki en önemli kanıtlar. Kentsel dönüşüm başlarsa, Yahudi Mahallesinden geriye Hermana Belgeseli’nden başka bir şey kalmayacak.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının proje sayfasına göre, bölgede 270 bin metrekare alan dönüşüme tabi tutulacak. 895 bina bulunan alandaki binaların 191’i Yahudilerden kalan evlerden oluşuyor.

Ankara Yahudileri’nin son izleri kentsel dönüşümle yok edilecek yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.

medyabold