Almanya başbakanı Willy Brandt’in 50 yıl önce Polonyalılar huzurunda diz çöktüğü an ve o anın fotoğrafı hala gündemde. Dönemin başbakanı Brandt, Varşova’da diz çökerek Nazi rejiminin işlediği suçlardan 25 yıl sonra af dileyerek bir tabuyu yıkmıştı. Almanya o günü hala törenlerle anıyor.
BOLD – Nazi rejiminin yönettiği Almanya, Polonya’yı işgal ederek 3 milyonu Yahudi olmak üzere yaklaşık 5 buçuk milyon insanı katletti. İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden 25 yıl geçmişken Almanya başbakanı Willy Brandt, iki ülke arasında yeni bir başlangıç yapmak üzere 1970 yılı Aralık ayı başında Polonya’ya gitti.
ALMANYA BAŞBAKANI NEDEN DİZ ÇÖKTÜ?
Brandt, 7 Aralık sabahı Varşova Gettosu’ndakilerin Nazilere başkaldırısını sembolize eden anıtın önünde diz çöktü ve çelenk bıraktı. Fotoğraflardan ıslak olduğu anlaşılan granit taşın üzerine çöken Brandt, başını öne eğerek özür diledi. O anları anlatan Brandt “Alman tarihinin en karanlık noktasında ve öldürülen milyonlarca insanın sırtımıza yüklediği o ağır yük ile eğildim. Sözün bittiği yerde insanlar ne yaparsa, onu yaptım. Almanları affetmeleri için dua ettim” ifadelerini kullanmıştı.
Sadece 30 saniye süren tarihi an, yıllar sonra bile araştırma konusu olmaya devam ediyor. Wrocklaw Üniversitesi tarih bölümü profesörü Krzysztof Ruchniewicz, Polonya hükümetinin de ilk başta Brandt’ın diz çökmesine şaşırdığını anlatıyor. Ruchniewicz’e göre, Polonya’da hükümeti yönetenler, bunun barış için bir adım olduğunu düşündü, doğru yorumladı. Ancak parti propagandasında Brandt’ın bu adımı Almanya’nın olumsuz imajını değiştirmeye vesile olarak görülmedi.
POLONYA BASINI TARİHİ ANI GÖRMEDİ
Profesör Ruchniewicz’e göre halkın o dönemki tepkisini ölçmek zor. Çünkü Polonya gazeteleri tarihi anı haber yapmadı ve halk özürden uzun süre haberdar olmadı. Almanya’da ise Brandt’ın hareketi tarihçi Kristina Meyer’e göre tam bir tabu yıkılmasıydı. Willy Brandt Vakfı’nda çalışan Meyer, Brandt’ı, Alman toplumuna ve Almanya’nın kendi Nazi tarihiyle hesaplaşmasına bakışta bir “değiştirici” olarak niteliyor ve o zamanlar Almanların çoğunun Naziler döneminde işlenen suçlar nedeniyle af dilemeye hazır olmadığını aktarıyor. Yapılan anketlerde Batı Almanya’da yaşayan her iki kişiden birinin, Brandt’ın tarihi diz çökme eylemini “abartılı” diye nitelediğini hatırlatıyor.
BUGÜNKÜ ALMANYA’NIN TEMELLERİ ATILDI
DW Türkçe’de yer alan yazıya göre tarihçiler bu adımı Polonya’daki ve Demokratik Almanya Cumhuriyeti’ndeki barışçıl devrimlere ve iki Almanya’nın birleşmesine götüren ilk adım olarak niteliyor.
Willy Brandt, diz çöktüğü o Polonya ziyaretinde Varşova Anlaşması’nı da imzaladı. Almanya bu anlaşmayla İkinci Dünya Savaşı’nda kaybettiği toprakları ve yeni sınırları tanımış oldu. O zamanlar muhalefette olan muhafazakar Hristiyan Birlik partileri (CDU ve CSU) ve aşırı sağcılar Brandt’ı “vatan haini” ilan etti.
Polonya’da altı yıldır milliyetçi-muhafazakar Hukuk ve Adalet Partisi’ne (PiS) göre, Willy Brandt’ın Varşova’daki diz çöküşü “boş bir sembolik hareket” idi. Son yıllarda “İkinci Dünya Savaşı’nda öldürülen Yahudiler kadar Polonyalılar da öldü, ancak ABD veya İsrail’de yaşayan Yahudiler tazminat alırken Polonyalılar almadı. Almanlar, Polonya’dan özür diliyormuş intibası uyandırmaya çalıştı.” tezi daha yüksek sesle dillendiriliyor. Tarihçi Prof. Ruchniewicz göre de Brandt’ın uzlaşı amaçlı sembolik öneme sahip hareketi ile ortaya çıkan unsurlar bugün hâlâ içselleştirilemedi.
Almanya’da Varşova’daki diz çöküş anısına iki euroluk para basıldı. Yıldönümü vesilesiyle pul piyasaya sürülüyor ve sempozyumlar ile konuşmalar öngörülüyor. Polonya hükümeti ise Brandt’ın Varşova’daki diz çöküşünün yıldönümünde hiçbir program planlamadı.
medyabold
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder