Doğu ve Güneydoğu’da insan hakkı ihlalleri sistematik şekilde arttı

İnsan Hakları Derneği, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da geçen yıl 6 bin 372 hak ihlali yaşandığını açıkladı. İHD ayrıca ağır insan hakkı ihlallerinde sistematik bir artış olduğunun altını çizdi.

BOLD – İnsan Hakları Derneği (İHD), Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi, 2020 Yılı İnsan Hakları İhlalleri Raporu’nu açıkladı. Rapora 6 bin 372 hak ihlali girdi.

TERÖR BÖLGEDE HALA EN ÖNEMLİ PROBLEM

Rapora göre bölgede terör olayları hala en önemli insan haklı ihlali olmaya devam ediyor. DW Türkçe’nin haberinde yer verdiği rapora göre bölgedeki silahlı çatışmalarda 43 güvenlik görevlisi ile 218 silahlı örgüt mensubu hayatını kaybetti, bir sivil de çatışma arasında kalarak öldü.

SİVİLLER CAN VERDİ

Olaylar sırasında hayatını kaybeden siviller de raporda yer aldı. Güvenlik güçlerine yönelik saldırılarda 15 sivilin hayatını kaybettiğini belirten İHD, 8 kişinin de örgüt tarafından öldürüldüğünü ifade etti. Rapora göre, 2020’de 4 kişi sınır hatlarında vurularak, 13 kişi sınırda donarak, bir çocuk ise mayın patlaması sonucu öldü. İHD, bu süreçte 8 çocuk, 37 kadın ve 10 erkek olmak üzere toplam 55 kişinin, kuşkulu biçimde ölü olarak bulunduğunu da belirtti.

Rapora göre, 2020 yılında silah kullanma yetkisinin ihlali veya “Dur” ihtarına uymadığı gerekçesiyle 5 kişi vurularak öldürüldü, 10 kişi de yaralandı. Raporda ayrıca cezaevlerinde bulunan yedi kişinin değişik sebeplerle hayatını kaybettiği belirtildi. 6 asker ve polisin öldüğü intihar olayları ise şüpheli ölüm olarak rapora kaydedildi.

KORONAVİRÜS İHLALLERE GEREKÇE OLDU

İHD’ye göre, salgın ve pandemi nedeniyle belli alanlarda ihlallerin büyük artış gösterdiği 2020 yılında, ağır insan hakları ihlallerinde de sistematik artış yaşandı. İHD Eş Genel Başkan Yardımcısı Rahşan Bataray Saman, iktidarın Kürt meselesine yönelik otoriter ve güvenlikçi yaklaşımının ihlallerin artış göstermesinde belirleyici olduğunu ileri sürdü.

SOKAĞA ÇIKMA YASAKLARI KALICI HALE GELDİ

İHD raporunda, bölgedeki 13 ilçeye bağlı onlarca bölgede 10 kez özel güvenlik bölgesi ilan edildiği ve bunların periyodik olarak uzatıldığı kaydedildi. Raporda, 3 kent merkezi ve bu kentlere bağlı 8 ilçede bulunan 96 köy ve mahalle ile onlarca mezrada 13 kez sokağa çıkma yasağı uygulandığı açıklandı.

TOPLU MEZAR BULUNDU

Raporda yer alan dikkat çekici bir ayrıntıya göre yaşamını yitiren örgüt militanlarının defnedildiği mezarların da en az 8 kez tahrip edildi. Raporda, 40 kişiye ait olduğu tahmin edilen kemiklerin olduğu bir toplu mezar bulunduğu da kaydedildi.

KADINA YÖNELİK ŞİDDET ÖLDÜRMEYE DEVAM EDİYOR

İnsan hakkı ihlallerinden en çok etkilenen grubun başında ise kadınlar geliyor. İHD’ye göre, 2020’de bölgede 38 kadın intihar etti, 34 kadın aile içi şiddet sonucu yaşamını yitirdi, 33 kadın yaralandı, 3 kadın cinsel saldırıya uğradı, 17 kadın toplumsal yaşamda saldırı sonucu yaşamını yitirdi. Aynı dönemde 4 çocuk intihar etti, bir çocuk aile içi şiddet sonucu yaşamını yitirdi, 2 çocuk cinsel istismara maruz kaldı.

BİN 550 GÖZALTI VE 310 TUTUKLAMA

Raporda, 2020’de 16’sı çocuk bin 550 kişinin gözaltına alındığı, 2’si çocuk 310 kişinin tutuklandığı ve bin 345 ev ve işyeri baskını yapıldığı ifade edildi. En az 12 kişinin gözaltında işkence ve kötü muamele gördüğüne dikkat çeken İHD’ye göre, 97 kişi gözaltı yerleri dışında işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.

İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE

Raporda, 54 kişinin cezaevinde işkence ve kötü muamele gördüğü, 13 kişinin güvenlik güçlerinin ajanlık dayatmalarına maruz kaldığı, 18 kişinin de tehdit edildiği vurgulandı. Raporda düşüncelerinden dolayı 183 kişi hakkında soruşturma, 119 kişi hakkında da dava açıldığı, 230 kişiye hapis ve para cezası verildiği kaydedildi. Rapora göre, 9 siyasi parti, 2 dernek, 3 belediye binası saldırı veya baskına uğradı, güvenlik güçleri 19 toplumsal gösteri veya açık hava toplantısına müdahale etti,  toplantı ve gösteriler 72 kez yasaklandı.

medyabold