Yandaş müteahhitler ‘gayrimeşru borcu’ söke söke alır mı?

Türkiye’de muhalefet partilerinin, iktidara geldikten sonra Kanal İstanbul için alınan borçları ödemeyeceklerini ilan etmeleriyle başlayan tartışma sürüyor. Erdoğan, “Söke söke alırlar” derken Meral Akşener, uluslararası hukukta yer alan ‘tiksindirici (gayrimeşru) borç’ kavramını gündeme getirdi.

BOLD – CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ilk olarak Erdoğan’a yakın müteahhitlere verilen geçiş garantili köprü, otoyol, hastane ve havalimanı projelerinin kamulaştıracağını açıkladı. Kılıçdaroğlu son olarak Kanal İstanbul ile ilgili, “ Kimse Kanal İstanbul ihalesine girmesin. İktidara geldiğimizde parasını vermeyeceğiz. İhaleyi alan ülkeyle de ilişkilerimizi keseceğiz.” çıkışı yaptı. Bunun üzerine Erdoğan, “Devletlerde devamlılık esastır. Bunlar devlet terbiyesi de görmediler. Siz nasıl devlet yönetimine talipsiniz ya? Söke söke sizden bu paraları uluslararası tahkim yoluyla da alırlar” dedi.

MİLLET YERİNE KENDİ ÇIKARINA KULLANAN LİDERLER

Erdoğan’ın bu sözlerine cevap olarak, İyi Parti lideri Meral Akşener, “tiksindirici borç” kavramını gündeme getirdi. Akşener, “Uluslararası hukukta ‘tiksindirici borç’ diye bir kavram var. Bu kavram dış borç alan ve milleti için harcamak yerine kendi için kullanana liderler için kullanılır” diye konuştu.

TİKSİNDİRİCİ BORÇ NEDİR?

İngilizcesi “odious debt” olan, Türkçe’ye “tiksindirici borç” ve bazı durumlarda “gayrimeşru borç” olarak da tanımlanan bu kavram, 1920’lerde geliştirilmiş bir doktrin.

Konuyla ilgili olarak BBC Türkçe’nin sorularını yanıtlayan siyaset bilimci Doç. Dr. Burak Bilgehan Özpek, bu doktrinin çıkış noktasını, “Özellikle sorumsuz davranan, dışarıdan aldığı borçları ulusun menfaati yerine kendi kişisel zenginleşmesi için kullanan yönetimlerin aldıkları borçların yerine gelecek yönetimler tarafından ödenmesi sorunu” olarak anlattı.

SADDAM’IN BORÇLARI TİKSİNDİRCİ BORÇ DENDİ

ABD, 2003’te Irak’ın işgalinin ardından Saddam Hüseyin dönemine ait borçlarının “tiksindirici” olduğu gerekçesiyle silinmesini talep etti. Ancak, hukuk uzmanları ABD’nin bir teamül oluşturabileceği kaygılarıyla daha sonra borç silinmesiyle ilgili resmi girişimlerinde “tiksindirici borç” tezini kullanmaktan vazgeçtiğine dikkat çekiyor.

EKVADOR DA YOLSUZLUĞA BULAŞAN YÖNETİMİN BORÇLARI ÖDENMEDİ

Ekvador örneğinde ise 2008 yılında iktidara gelen solcu Rafael Correa, kendisinden önce “yolsuzluğa bulaşmış, despot yönetimlerin yaptığı” borçların gayrimeşru ve tiksindirici olduğu gerekçesiyle ödemeyeceğini ilan etti.

Bunun için kurulan komisyon, uluslararası kreditörlerle görüşmelere başladı ve bunun sonucunda da borcun yüzde 70’inin silinmesi üzerinde uzlaşma sağlandı.

Yandaş müteahhitler ‘gayrimeşru borcu’ söke söke alır mı? yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.

medyabold