Tarihin en zengin insanı: Jeff Bezos

ABD’li e-ticaret devi Amazon’un kurucusu ve şirketin üst yöneticisi (CEO) Jeff Bezos, 27 yıl önce garajında kurduğu şirketin CEO’luk görevini hafta başında bıraktı. Jeff Bezos, Salı günü itibriyle 211 milyar dolarlık mal varlığı ile tarihin gelmiş geçmiş en zengin insanı.

BOLD ANALİZ – Jeffrey Preston “Jeff” (Jorgensen) Bezos… 12 Ocak 1964’te ABD’nin New Mexico eyaletinin Albuquerque şehirinde doğdu. Annesi Jacklyn Gise Jorgensen ve babası Ted Jorgensen’dir. Doğduğu sırada annesi 17 yaşında bir lise öğrencisiydi.

Babasının bir bisiklet dükkanı vardı ancak Jeff doğduktan sonra anne ve babası boşandı. Annesi Kübalı göçmen Miguel (Mike) Bezos ile Nisan 1968’de evlendi. Düğünden kısa bir süre sonra Mike, soyadı Bezos olarak değiştirilen dört yaşındaki Jeff Jorgensen’i evlat edindi.

Jeff Bezos, 2019 yılında üvey babası ve kendisine soyadını veren Mike Bezos ile birlikte görülüyor.

EĞİTİM HAYATI BAŞARILARLA DOLU

Jeff Bezos, Teksas eyaletinin Houston kentindeki River Oaks İlköğretim Okulu’nu bitirdikten sonra, aile, Florida eyaletinin Miami kentine taşındı. Bezos, burada Miami Palmetto Lisesi’ni bitirdi. Bezos lisedeyken, McDonald’s’ta kahvaltı vardiyasında çalıştı.

Eğitim hayatı başarılarla dolu olan Bezos, lise birincisi olmuştur. Ulusal Başarı Bursu ve 1982’de Gümüş Şövalye Ödülü kazanmıştır.

Jeff Bezos, annesi Jacklyn Gise ile birlikte

1986’da Princeton Üniversitesi’nden elektrik mühendisliği ve bilgisayar bilimi dallarında 4,2 not ortalaması ve yüksek bir derece ile diploma almıştır. Yazlarını dedesinin Texas’daki çiftliğinde sığır bakıcısı ve traktör tamircisi olarak geçirmiştir.

İŞ HAYATI

1986 yılında, üniversite diplomasını alınca, Fitel telekomünikasyon şirketi Priceton mezunu çalışanlar aramakta idi. Bezos, Mayıs 1986’da mezuniyetten hemen sonra, Fitel’in onbirinci elemanı oldu. Şubat 1987’de teknoloji ve iş geliştirme müdür yardımcılığına terfi etti. 23 yaşındaki genç Bezos aynı anda, şirketin New York ve Londra ofislerinde çalışan 12 programcı ve analisti yönetiyor, tasarım, programlama ve test aşamalarını denetliyordu.

Nisan 1998’de başkan yardımcısı asistanı olarak Wall Street‘de bir yatırım bankası olan Bankers Trust Company’e geçti. 10 ay sonra, 26 yaşında Banker Trust tarihinin en genç başkan yardımcısı oldu, daha sonra Aralık 1990’da D.E Shaw Hedge Fon şirketinde başkan yardımcısı olarak işe alındı. Bu şirkette çalışırken 1993 yılında yardımcısı ve roman yazarı Mackenzie Scott Tuttle’la evlenmiştir.

Jeff Bezos ve eski eşi Mackenzie Scott

VE AMAZON’U KURUYOR

Jeff Bezos, 5 Temmuz 1994’te ailesine ve şahsına ait küçük bir sermaye ile Amazon’u evinin garajında kurdu. Bezos, başlangıçta yeni şirketine Cadabra adını verdi, ancak daha sonra adını Amazon olarak değiştirdi.

30 yaşında internet kullanımındaki hızlı artışa dair rakamları gördükten sonra D.E. Shaw Hedge Fon şirketindeki işinden ayrılıp bu alanda girişim yapmaya karar vermişti.

DE Shaw şirketinde tanışıp evlendiği ve birlikte 4 çocuk sahibi olduğu eşi MacKenzie Scott Bezos’un yardımıyla girişimini başlattı.

TEK TEK SİPARİŞ PAKETLEMEDEN MİLYARDERLER LİSTESİNE

İlk olarak internet üzerinden kitap satışı ile başlayan Amazon, kuruluşunun üzerinden daha bir ay geçmeden ABD’nin bütün eyaletleri ve 45 farklı ülkeden sipariş alıp iletmeye başlamıştı.

Amazon ilk beş yılının sonunda müşterilerinin sayısını 180 binden 17 milyona çıkardı. Cirosu 511 bin dolardan 1 milyar 600 milyon dolara çıktı.

1997 yılında hisseleri halka açıldı ve büyük yatırımcılar akın akın şirketten hisse almaya koştular.

Bezos, şirketi kurduğunda tek tek siparişleri paketleyen biriyken, 35 yaşına varmadan dünyanın en zenginlerinden birine dönüştü.

1999’a gelindiğinde Time dergisi Bezos’u gelmiş geçmiş en genç Yılın Kişisi seçti ve ‘siber ticaretin kralı’ unvanını verdi.

Bu dönemde Amazon şirketi, ekonomik olarak zaman zaman sıkıntılı dönemler de geçirdi. Büyük borçların altına girdi, yüksek krediler çekmek zorunda kaldı.

AMAZON ŞİRKETİ

Bezos, Amazon’u internet üzerinden kitap satışı yapmak amacıyla kurmuştu. Dünyanın en büyük internet şirketlerinden biri haline gelen Amazon, son yıllarda e-ticaretin yanı sıra bulut bilişim, yapay zeka gibi birçok alanda faaliyet gösteriyor.

Amazon’un şu anda yaklaşık 800 bini ABD’de olmak üzere tüm dünyada 1 milyondan fazla çalışanı bulunuyor. Şirketin piyasa değeri yaklaşık 1,8 trilyon dolar olarak ifade edilirken, bu miktar şirketin on yıl önceki değerinin yaklaşık on katı. Amazon şirketi, Google, Facebook, Apple ve Microsoft ile birlikte dünyanın en büyük (piyasa değeri) 5 şirket ve marka değerinden biri olarak kabul ediliyor. Şirket, 2020 yılında 386 milyar dolar gelir elde etti.

Jeff Bezos,anlatımına göre markasını sözlükten arayarak bulmuş. Markanın ilk harfinin “A” olmasını özellikle isteyen Bezos, alfabetik sıralarda üste çıkmanın fark yaratabileceğini düşünmüş. Sözlükten “A” harfiyle başlayan kelimeleri araştırırken, dünyanın en büyük nehri olarak kabul edilen Amazon nehrini bulmuş ve bu isimde karar kılmış. Bir gün şirketinin de bu kadar büyük olmasını istemiş.

2017 YILINDA DÜNYANIN EN ZENGİN KİŞİSİ OLDU

2017 öncesi, Forbes servet endeksi listesinde ilk yüz milyarderden biri olan Bezos, 27 Temmuz 2017’de, toplam serveti 90 milyar doları geçince yaşayan en zengin insan unvanını aldı. Serveti, 24 Kasım’da ilk kez 100 milyar doları aştı. Temmuz 2018’de net serveti 150 milyar Amerikan dolarını geçti.

Uzay ve havacılık şirketi Blue Origin’in de kurucusu ve sahibi olan Bezos, 2013 yılında The Washington Post gazetesini satın alarak medya sektörüne de giriş yaptı.

Jeff Bezos, 2 Ekim 2018’de Suudi Arabistan’ın İstanbul Büyükelçiliği’nde katledilen Washington Post yazarı Cemal Kaşıkçı anısına ölümünün 1. yılında konsolosluğun bulunduğu sokakta inşa edilen anıtın açılışına katılmıştı.

2019 YILINDA EŞİNDEN AYRILDI

Jeff ve eşi Mackenzie Scott Bezos, 9 Ocak 2019’da sosyal medya hesaplarından ayrılacaklarını duyurdu. 4 Nisan 2019’da resmi olarak ayrılık gerçekleşti. Jeff Bezos, Amazon şirketi hisselerinin yüzde 75’ini alırken eşi Mackenzie Scott o sırada değeri 35,6 milyar dolar olan hisselerin yüzde 25’ini aldı.

Roman yazarı olan Mackenzie Scott’un net serveti 29 Mayıs 2021 tarihi itibariyle 57 milyar doları buldu. Bu servetle Scott, şu an anda dünyanın en zengin 21. insanı ve en zengin 3. kadını durumunda.

PAZARTESİ GÜNÜ GÖREVİNİ BIRAKTI

Jeff Bezos, 2000 yılında uzay ve havacılık şirketi Blue Origin’i kurdu.

Jeff Bezos, Şubat ayında yaptığı açıklamada sene ortasında görevini bırakacağını açıkladı. Bu pazartesi de özel uzay keşif firması (Blue Origin), hayırseverlik işleri ve diğer işleriyle odaklanmak için Amazon’daki üst yöneticilik (CEO) görevini Andy Jassy’e bıkratı.

SERVETİ BU HAFTA 211 MİLYAR DOLARI AŞTI

Pentagon’un Microsoft ile 10 milyar dolarlık Müşterek Savunma Altyapısı Girişimi (JEDI) ihalesini iptal ettiğini açıklaması üzerine Amazon hisseleri Salı günü yüzde 4.7 yükseldi. Bezos’un kişisel serveti de yalnızca bir günde 8.4 milyar dolar net değer kazandı.

Amazon, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın JEDI sözleşmesi için askeri yetkililere ‘Amazon’u ihale dışı tutmak için’ baskı uyguladığını iddia ederek bir itiraz davası açmıştı ve sözleşme askıya alınmıştı.

Bakanlığın, Müşterek Muharip Bulut Kabiliyeti (JWCC) adında yeni bir bulut projesi için çok paydaşlı ve süresiz yeni bir ihale başlatacağı ifade edilen açıklamada, Pentagon’un, Microsoft ve Amazon Web Services’in (AWS) yanı sıra Oracle, Google’ın sahibi olduğu Alphabet Inc ve IBM gibi kaynaklardan da teklif almayı amaçladığı ifade edildi.

YÖNETİCİLİK SIRLARI

Bezos küçük ekipleri seviyor. Toplantıları üretken yapma kuralı var ve toplantıya katılan herkesin iki pizzayla doyurabileceğinden emin olmak istiyor.

PowerPoint sunumlarından nefret ediyor ve bunun yerine yöneticilerine ele almaları için yazılı notlar vermeyi tercih diyor.

Dominant karakterlerin fazla ikna gücü elde etmesini önlemek için, bir toplantıda tek tek insanlara gidip bir sorun hakkında ne düşündüklerini soruyor.

Bezos’u tanıyanlar, kendisine karşı çıkılmasını da sevdiğini anlatıyor.

2004’ten itibaren Amazon’da çalışmaya başlayan Nadia Shouraboura, patronu Bezos’u şöyle anlatıyor:

“Tartışır ve birbirimize bağırırdık. Her şey çok açık ve masada olurdu ve konuşmalar bazen çok ateşlenirdi. Ancak hep konuyla ilgiliydi, insanla değil.”

Amazon’un belirlenmiş 14 “liderlik ilkeleri” var. Bunlardan birinde “karşı çıkacak omurgaya” sahip olmaktan bahsediliyor.

Bezos bu kültürü üst düzeyde besleyip, büyütmek istiyor. İlkelerden birinde liderlerin “sosyal ahenk için ödün vermemeleri gerektiği” söyleniyor. Ancak bu felsefenin, Amazon’un daha alt birimlerinde doğru yorumlanıp yorumlanmadığı soruları var.

Bezos, mühendislik, icatlar ve makineler hayranı. Ölçü bilime saplantılı. Ancak karşıtları, bu saplantının özellikle Amazon’un sayısız deposunda insani bedelleri olduğunu söylüyor.

Jeff Bezos, ekiplerinin özerk olmasını seviyor ve bunun inovasyonu beslediğine inanıyor.

Bezos, işlere hep uzun vadeli yaklaşıyor. Ona yakın olanlar, kısa vadeli kar yerine müşteriye saplantılı olmasını tarif ederken “metodik” sıfatını kullanıyor.

Daima uzaya seyahatine tutkulu olan Bezos bu ay şirketi Blue Origin tarafından yapılacak ilk insanlı uçuşta uzaya gitmeyi planlıyor. Ancak dünyaya geri dönmesine izin verilmemesini isteyen dilekçe yaklaşık 150 bin imza topladı.

ELEŞTİRİLER

Bezos’un bir çok karşıtı da var. Geçen ay Amerikan medyasında yayımlanan bir makalede dünyanın en zengin adamı için müthiş bir iddia ortaya atıldı. Makalede, Bezos’un vergi beyannamelerinin görüldüğü ve 2007-2011 arasında hiç vergi ödemediği iddia edildi.

Çalışanların iş güvenliği ve ödemeler konusunda eleştirilerle karşı karşıya olan Amazon, pandemi döneminde depolarında görev yapan personeline ikramiyeler dağıtsa da eleştirilerden kurtulamadı.

Amazon şirketi, işçilere verdiği saatlik 15 dolarlık asgari ücret ve diğer haklarla övünse de verimlilik ve işçi gözetimine amansız odaklanmasının çalışanlarına makine gibi davrandığı eleştirilerinden kurtulamıyor.

İşçi sendikası The Teamsters, yüksek cirolu iş yerlerinde insanlık dışı muamele ile karşılaştıkları, güvenli olmayan ve düşük ücretli işlerle uğraştıkları gerekçesiyle Amazon çalışanlarını örgütlemek için bir kampanya başlattı.

Sezgin Baran Korkmaz’ın tutukluluğunun devamına karar verildi

Tarihin en zengin insanı: Jeff Bezos yazısı ilk önce BoldMedya üzerinde ortaya çıktı.

medyabold